[ Pobierz całość w formacie PDF ]
PODSTAWY ņYWIENIA
CZýOWIEKA
MAGDALENA ZGUTCZYİSKA
DIETETYK
SKýADNIK POKARMOWY
Î zawarty w
Ļrodku spoŇywczym zwiĢzek chemiczny,
ktry moŇe mieę charakter zarwno
odŇywczy jak i nieodŇywczy
METABOLIZM
Î caþoksztaþt
przemian
biochemicznych
i towarzyszĢcych im
przemian energetycznych jakie zachodzĢ w
organizmach Ňywych
1
SKýADNIKI ODņYWCZE
Î po strawieniu i wchþoniħciu
do krwi wykorzystywane sĢ jako Ņrdþo energii, budulec lub
czynnik regulujĢcy procesy Ňyciowe
- BIAýKA
- TýUSZCZE
- WĦGLOWODANY
-
WITAMINY I SKýADNIKI MINERALNE
WĦGLOWODANY
Î stanowiĢ gþwny materiaþ odŇywczy
organizmu (glikogen), uczestniczĢ w spalaniu tþuszczu (átþuszcze
pþonĢ w ogniu wħglowodanwÑ). 1g wħglowodanw dostarcza 4kcal.
BIAýKA
- gþwny skþadnik budulcowy i strukturalny organizmu.
Poza tym peþniĢ funkcje transportowĢ (np. hememoglobina),
immunologicznĢ (immunoglobuliny) oraz regulujĢ procesy
biochemiczne organizmu (np. insulina). 1g biaþka dostarcza 4kcal.
TýUSZCZE
Î materiaþ odŇywczy i energetyczny, 1g tþuszczu dostarcza
9kcal. Tþuszcze stanowiĢ rwnieŇ naturalnĢ izolacjĢ mechanicznĢ
narzĢdw wewnħtrznych oraz izolacjħ termicznĢ. SĢ Ņrdþem witamin A,
D, E, K, sĢ prekursorami hormonw.
2
RDA Î zapotrzebowanie na skþadniki Ňywieniowe
B : T : W
1g : 1g : 4,5g /kg
beztþuszczowej masy ciaþa
!!!
Zapotrzebowanie na skþadniki pokarmowe zaleŇy
nie tylko od rodzaju dyscypliny sportowej, ale rwnieŇ
od okresu treningowego i indywidualnych
uwarunkowaı w danym okresie przygotowawczym.
SKýADNIKI POKARMOWE NIE
STANOWIġCE WARTOĺCI ODņYWCZYCH:
SKýADNIKI BALASTOWE
Î
NIE ULEGAJġ
TRAWIENIU
i wchþanianiu, ale zapewniajĢ
prawidþowe funkcjonowanie przewodu
pokarmowego
np. bþonnik
3
- oczyszcza organizm z toksyn
- zwiħksza produkcjħ Ļluzu
- reguluje gospodarkħ tþuszczowĢ, wiĢŇe kwasy tþuszczowe i
cholesterol
= korzystny wpþyw na serce
- obniŇa poziom cukru we krwi
- reguluje trawienie (pobudza perystaltykħ jelit)
- wspomaga odchudzanie (pħcznieje)
4
ROLA WODY
- gþwny skþadnik organizmu = Ļrodowisko dla
wszystkich procesw Ňyciowych
- niezbħdna dla prawidþowego przebiegu procesu
trawienia i termoregulacji
- funkcja zabezpieczajĢca i zwilŇajĢca
- funkcja ochronna
BILANS WODNY
w organizmie dorosþego
czþowieka powinna byę utrzymana na staþym
poziomie (ZEROWY BILANS WODNY)
ZABURZENIA GOSPODARKI WODNEJ:
- niedostateczna podaŇ wody
- nadmierne spoŇycie sodu
- nadmierne pocenie siħ
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]