[ Pobierz całość w formacie PDF ]
DZIELIMY SIĘ DOŚWIADCZENIAMI
Zwyczaje świąteczne
różnych narodów
Temat dotyczący Świąt i związanych z nimi tradycji
wPolsce i innych krajach dotyka odmienności
kulturowych narodów oraz stwarza okazję do analizy,
zastanowienia, dyskusji, a przede wszystkim
do zrozumienia różnorodnych postaw tolerancji.
n
Beata Brzóska, Małgorzata Chudy
otwartości, ciekawości w stosunku
do obcych kultur, eliminując niechęć i uprze-
dzenie. Można kształtować u uczniów umie-
jętność porównywania różnic i podobieństw
kulturowych.
Przedstawiamy scenariusz zajęć związa-
nych z tradycjami bożonarodzeniowymi róż-
nych narodów.
kształtowanie postaw własnej tożsamości
narodowej;
kształtowanie postaw tolerancji, otwarto-
ści i ciekawości wobec różnic kulturo-
wych;
kształtowanie uczucia szacunku dla inno-
ści kulturowych;
zainteresowanie uczniów kulturą innych
krajów;
Temat zajęć
Poznajemy zwyczaje bożonarodzeniowe
różnych narodów. Zestawienie zwyczajów
związanych ze świętami Bożego Narodzenia
wPolsce i Szwecji, a także innych wybranych
krajach z wykorzystaniem książki A. Lind-
gren
Dzieci z Bullerbyn
.
zachęcanie uczniów do samodzielnej pra-
cy oraz poszukiwań źródeł informacji
ipoznania innych krajów.
Metody pracy
podające – pogadanka, objaśnienie;
problemowe;
aktywizujące;
praktyczne – metoda przewodniego tekstu.
Cele
poznanie polskich zwyczajów związanych
ze świętami Bożego Narodzenia;
Formy pracy
zbiorowa – jednolita;
poznanie zwyczajów świątecznych w wy-
branych krajach Europy;
grupowa – jednolita;
indywidualna-jednolita i zróżnicowana.
ukazywanie różnic kulturowych w Europie;
uzmysłowienie uczniom znaczenia zwy-
czajów i obrzędów dla kultury każdego
narodu;
Środki dydaktyczne
elementy stanowiące symbole bożonaro-
dzeniowe (świerkowa gałązka, płyta z ko-
10/2008
23
M
ożna przy tej okazji uczyć postaw
lędami, opłatek, bombka choinkowa,
Mikołaj (maskotka), miniatura szopki
betlejemskiej itp.);
3. Wspólne zaśpiewanie jednej kolędy.
4. Opowiadanie, poparte odczytywaniem
fragmentów książki Astrid Lindgren
Dzieci z Bullerbyn
dotyczących świąt Bo-
żego Narodzenia w Szwecji.
5. Grupowanie polskich i szwedzkich zwy-
czajów bożonarodzeniowych. Czytanie
zdań z rozsypanki i układanie w tabeli.
lektura A. Lindgren
Dzieci z Bullerbyn;
tekst do czytania ze zrozumieniem o zwy-
czajach świątecznych w innych krajach;
mapa Europy (z zaznaczonymi flagami
inazwami państw);
rozsypanka zdaniowa;
Umieszczenie na drzewach snopków
świątecznych dla ptaków.
tabela: Polska – Szwecja;
elementy do losowania dla każdego
ucznia; podział na grupy – miniaturowe
flagi wybranych państw (Wielka Bryta-
nia, Hiszpania, Francja, Niemcy);
Dzielenie się opłatkiem przy wigilijnym
stole.
plansze z zadaniami dla poszczególnych
grup;
Przygotowanie tradycyjnych potraw świą-
tecznych, jak: karp, barszcz z uszkami,
kompot z suszonych owoców.
flamastry, kredki;
karteczki z pytaniami do quizu;
magnetofon, kaseta lub płyta CD z kolę-
dami;
Pojawienie się krasnoludka wigilijnego –
Jultomte.
zeszyt przedmiotowy.
Przebieg zajęć
1. Nawiązanie do tematu – „Szukamy sym-
boli świąt Bożego Narodzenia”. Dzieci
spacerują po klasie, szukają i zbierają
rozłożone i ukryte świąteczne symbole:
– świerkowa gałązka,
– płyta z kolędami,
–opłatek,
– bombka choinkowa,
–Mikołaj (maskotka),
–miniatura szopki betlejemskiej.
2. Omówienie tradycji świąt Bożego Naro-
dzenia w Polsce i znaczenia poszczegól-
nych symboli świątecznych.
Szukanie migdała w kaszy podczas świą-
tecznej kolacji – kto go znajdzie, ożeni się
wciągu następnego roku.
Pozostawienie wolnego miejsca przy wigi-
lijnym stole.
6. Omówienie podobieństw i różnic.
7. Podział klasy na cztery grupy – losowanie
miniaturowych papierowych flag różnych
państw (Wielka Brytania, Hiszpania,
Francja, Niemcy)
–każde dziecko losuje flagę,
24
Życie Szkoły
–odnajduje na mapie Europy nazwę
państwa, którego symbolem jest wylo-
sowana flaga,
–siada przy stoliku, na którym widnieje
właściwa nazwa państwa.
8. Praca w grupach
Nauczyciel przygotowuje salę zajęć tak,
aby wystąpiły trzy stanowiska pracy (trzy
duże stoły i krzesła wokół nich).
Kiedy czas minie, grupy zamieniają sta-
nowiska pracy (poruszając się po obwo-
dzie koła), pozostawiając plakaty i teksty
na stolikach, po czym przystępują do wy-
konania kolejnego zadania z innym już
tekstem i na innym plakacie.
Na każdym stole znajduje się opis zwy-
czajów bożonarodzeniowych jednego
z tych krajów – Wielkiej Brytanii, Hiszpa-
nii, Francji, Niemiec (załącznik
nr 1, 2, 3, 4)
9. Zabawa ruchowa – dzieci stoją w kręgu
ibawią się w przekazywanie „niezwy-
kłych” świątecznych prezentów. Za po-
mocą odpowiednich gestów, ruchów
imimiki oddają charakter przekazywa-
nego przedmiotu:
– ogromnie ciężkie pudełko,
– puszysty, malutki kotek,
– śmierdząca ryba,
– kłująca gałązka,
–gorący ziemniak.
10. Przedstawienie i omówienie pracy gru-
powej – prezentacja plakatów przez po-
szczególne grupy.
11. Wspólne poszukiwanie odpowiedzi
na pytanie – Dlaczego w różnych kra-
jach święta Bożego Narodzenia obcho-
dzi się inaczej? Od czego to zależy?
Zwrócenie uwagi na odmienności kultu-
rowe, religijne, narodowościowe po-
szczególnych krajów. Należy uświado-
mić uczniom, że każdy kraj ma własne
tradycje i należy je szanować.
Praca samodzielna – układanie zdań
o świętach Bożego Narodzenia.
Na każdym stanowisku leżą również fla-
mastry i plakat wykonany według wzoru:
Zadanie 1
Podany tekst należy
przedstawić w spo-
sób rysunkowy.
Zadanie 2
Do podanego tek-
stu należy ułożyć 5
istotnych pytań.
Zadanie 3
Do podanych pytań
należy stworzyć pięć
odpowiedzi.
Zadanie 4
Wypisz podobień-
stwa i różnice mię-
dzy świętami tego
kraju a świętami
wPolsce.
I grupa.
Samodzielne układanie kilku zdań
o świętach Bożego Narodzenia.
II grupa.
Dokończenie zdania:
Lubię święta Bożego Narodzenia, ponie-
waż ...............................................................
Wyznaczenie czasu (np. 10 minut) na wy-
konanie pierwszego zadania.
12. Quiz podsumowujący (załącznik nr 5).
10/2008
25
Załącznik nr 1
Francja:
Joyeux Noël et Bonne Nouvelle Année
Święta we Francji obchodzone są w gronie rodziny i przyjaciół tylko 25 grudnia.
W Wigilię dzieci zostawiają buty przy kominku, wierząc, że Mikołaj (Père Noël) wypeł-
ni je prezentami.
Po uroczystej kolacji zostawia się na dworze płonące świeczki na wypadek, gdyby
przechodziła Matka Boska.
We Francji choinka zdobi mieszkanie tylko przez jeden dzień.
Spośród świątecznych dań w Alzacji popularna jest pieczona gęś, w Burgundii – in-
dyk, a w Paryżu – ostrygi. Tradycją jest również wypiekanie trzynastu chlebów symboli-
zujących dwunastu apostołów i Jezusa.
Bożonarodzeniowym zwyczajem na południu Francji jest przygotowywanie szopki ze
świętą Rodziną. Figurki jasełkowe mają regionalne stroje z epoki (
santon habille
); są
zrobione z gliny.
Załącznik nr 2
Hiszpania:
Feliz Navidad y Próspero Ano Nuevo
WBoże Narodzenie Hiszpanie odwiedzają kościoły, uczestnicząc we mszy. W małych
miejscowościach zwyczajem jest gromadzenie się wiernych przy „urnie losu”. Każdy
wrzuca do niej karteczkę ze swoim imieniem, następnie losuje się dwie z nich. Wyloso-
wana para będzie parą najlepszych przyjaciół w nadchodzącym Nowym Roku.
Ważniejsza od choinki jest w Hiszpanii szopka. Mimo że w Wigilię przygotowuje się
uroczystą kolację, to jednak najważniejsze znaczenie ma święto Trzech Króli. To wtedy
właśnie, dwanaście nocy po Bożym Narodzeniu, dzieci otrzymują prezenty od Trzech
Króli. W zamian za podarki dzieci przygotowują słodycze i kostki cukru dla wielbłądów.
Tradycyjnym ciastem jest keks, w którym zapieka się drobne niespodzianki, np. mo-
nety. Kto na nie trafi, musi w następnym roku upiec takie ciasto.
Załącznik nr 3
Wielka Brytania:
Merry Christmas & Happy New Year
Brytyjczycy świąteczne przygotowania rozpoczynają już w połowie listopada, kupując
prezenty swoim najbliższym. W Londynie, na Trafalgar Square, ludzie gromadzą się wo-
kół wielkiej choinki, która od czasów II wojny światowej jest tradycyjnym darem Norwe-
gów. W czasie Świąt występują tam chóry z różnych stron świata. Śpiewają kolędy.
Nie obchodzi się tu Wigilii, a świąteczny posiłek spożywa się 25 grudnia, około piątej
po południu. Wtedy rodzina i przyjaciele siadają do stołu, na którym króluje indyk na-
dziewany kasztanami. Na deser podaje się Christmas Pudding i placek z bakaliami.
Wcześniej, o godz. 15.00 królowa wygłasza świąteczne orędzie. W Boxing Day, 26 grud-
nia, rozpakowuje się prezenty przyniesione przez Santa Claus (świętego Mikołaja).
26
Życie Szkoły
Załącznik nr 4
Niemcy:
Frohliche Weihnachten
Zwyczaj wprowadzenia do domów bożonarodzeniowego drzewka upowszechnił się
wmieszczańskich rodzinach niemieckich w XVIII w., skąd w wieku XIX przeszedł
na pozostałe kraje europejskie. Na trzy tygodnie przed Świętami zawiesza się specjalny
kalendarz, w którym dzieci znajdują czekoladki. Najbardziej uroczystym momentem
jest świąteczny obiad, po którym rozpakowuje się złożone pod choinką prezenty.
Charakterystycznym przysmakiem, który pojawia się na niemieckich stołach podczas
świąt Bożego Narodzenia, jest bakaliowe ciasto – stollen. Kształtem przypomina nowo
narodzone dzieciątko zawinięte w becik.
WNiemczech, od średniowiecza, istnieje obyczaj organizowania szopki. Z nim zwią-
zany jest następny – śpiewania kolęd i „kołysania kołyski”. Figurka Dzieciątka Jezus
spoczywa w kołysce z ozdobnie rzeźbionego drzewa; jest Ono delikatnie kołysane i śpie-
wa Mu się specjalnie napisane kołysanki (kolędy).
cje/boze_narodzenie_w_ue.doc
Załącznik nr 5
QUIZ
1. Co piekły dzieci z Bullerbyn przed Gwiazdką?
a) pierniczki
b) ciasteczka
c) makowiec
2. Przygotowując wolne miejsce przy wigilijnym stole, myślimy o:
a) przygodnym wędrowcu lub bliskiej osobie, której już nie ma wśród żywych
b) przyszłym, nowo narodzonym członku rodziny
c) koleżance z klasy
3. W którym z krajów królowa wygłasza świąteczne orędzie?
a) Francji
b) Szwecji
c) Wielkiej Brytanii
4. Jaki coroczny konkurs przed Gwiazdką urządzały dla całej wsi dzieci z Bullerbyn,
w którym nagrodą był piernik?
a) zwycięży ten, kto zgadnie, ile jest pierniczków w puszce,
b) zwycięży ten, kto zgadnie, ile jest ziarenek grochu w butelce,
c) zwycięży ten, kto zgadnie, ile jest jabłek na choince.
5. Msza kościelna o północy w Wigilię Bożego Narodzenia to:
a) jutrznia
b) rezurekcja
c) pasterka
10/2008
27
[ Pobierz całość w formacie PDF ]