[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Pozdrowienia i zwroty grzeczno�ciowe cz. IKonnichiwa!Zakupi�am ostatnio bardzo ciekaw� ksi��k� na temat j�zyka japo�skiego Japo�ski - m�w, pisz i czytaj autorstwa pani Ewy Krassowskiej-Mackiewicz i pomy�la�am, �e podziel� si� z wami niekt�rymi informacjami, kt�re s� w niej zawarte. Na pocz�tek przedstawi� wam IV cz�ciowy cykl na temat pozdrowie� i zwrot�w grzeczno�ciowych. Mam nadziej�, �e si� wam spodoba.**************************************************W j�zyku japo�skim jest wiele zwrot�w grzeczno�ciowych. Japo�czycy na co dzie� u�ywaj� plejady pozdrowie� i utartych zwrot�w, kt�re trudno przet�umaczy�, na kt�rykolwiek z j�zyk�w europejskich, dlatego najcz�ciej wrzuca si� je do jednego worka wyra�e� grzeczno�ciowych jako: dzi�kuje, przepraszam, dzie� dobry, do widzenia itd. Tymczasem u�ycie konkretnego zwrotu reguluje zwyczaj, sytuacja, kontekst, charakter wypowiedzi, wreszcie udzia� w rozmowie konkretnych os�b, dlatego japo�skich pozdrowie� jest tak du�o.Pozdrowienia, powitaniaohayo gozaimasu [ohajoo godzajmas] - u�ywane rano i przed po�udniem wobec tych os�b, kt�re znamy z widzenia, z kt�rymi codziennie (lub cz�sto) si� spotykamy. Pozdrowienie to ma charakter nawi�zania do rozmowy, stanowi spostrze�enie, �e widzimy kogo� bardzo wcze�nie. Najcz�ciej rozmowa nie ko�czy si� na tym wyra�eniu, nast�puje po nim jeszcze jaki� komunikat m�wi�cy o pogodzie b�d� pytanie dotycz�ce celu tak wczesnego wyj�cia z domu.ohayo [ohayoo] - jest tym samym pozdrowieniem, jednak kr�tszym, a zatem lakonicznym. Mo�e sobie na nie pozwoli� m�odzie� wobec swoich koleg�w, b�d� te� osoby, kt�re ��czy bliska wi�, np. w relacjach rodzinnych, za�y�ych przyja�niach itp.konnichiwa [konnichi�a] - to uniwersalne pozdrowienie - powitanie os�b, kt�re widzimy pierwszy raz, nie znamy zbyt dobrze (widujemy, ale nie znamy z nazwiska i imienia), zwrot grzeczno�ciowy wobec os�b starszych, szanowanych, wobec kt�rych czujemy respekt. Powitania tego mo�na u�ywa� przez ca�y dzie�.konbawa [konba�a] - zwrot powitalny u�ywany wieczorem, odpowiednik polskiego "dobry wiecz�r". U�ywany jest uniwersalnie przez wszystkich i do wszystkich, jednak podobnie jak konnichiwa, rzadko stosuje si� go w relacjach bliskich, cz�onk�w rodziny itp.tadaima [tadajma] - to pozdrowienie wyj�tkowe, b�d�ce skr�ceniem starego japo�skiego zwrotu: Tadaima mairimashita - "Ju� wr�ci�em". Wyj�tkowe dlatego, �e u�ywaj� go cz�onkowie rodziny wracaj�c do domu albo pracownicy firm powracaj�cy z przerwy obiadowej czy s�u�bowego wyjazdu. Jest ono obwieszczeniem powrotu po kr�tszej lub d�u�szej przerwie. W takiej sytuacji nigdy nie m�wi si� konnichiwa.okaerinasai [okaerinasaj] - w odpowiedzi na powy�sze tadaima, tym zwrotem domownicy lub pracownicy witaj� cz�onk�w swojej wsp�lnoty powracaj�cych po kilku godzinach (szko�a, praca) lub dniach, tygodniach, czy nawet miesi�cach (podr�). Okaerinasai wyra�a zadowolenie z czyjego� powrotu, oznacza, �e z niecierpliwo�ci� na kogo� czekali�my.okaeri [okaeri] - skr�cony zwrot okaerinasai u�ywany wobec bliskich os�b, najcz�ciej cz�onk�w rodziny, dzieci,ogenki desu-ka? [ogenki deska] - to zwrot grzeczno�ciowy pytaj�cy o zdrowie: "Jak pa�skie zdrowie?", ale w kulturze japo�skiej bardo cz�sto u�ywany w�a�ciwie zamiast powitania. Wystarczy spostrzeg�szy znajomego zawo�a� go po nazwisku (Japo�czycy cz�ciej w lu�nych kontekstach u�ywaj� tylko nazwisk, a nie imion) i zapyta� o jego zdrowie. Nie trzeba wtedy ju� u�ywa� innego zwrotu powitalnego.ohisashiburi desu-ne [ohisashiburi des-ne] - to podobny do powy�szego zwrot, kt�ry mo�e s�u�y� zamiast powitania. Hisashiburi oznacza up�yw czasu, zatem mo�na go przet�umaczy� na polski jako "Dawno si� nie widzieli�my", "Min�o tyle czasu od naszego ostatniego spotkania". Zwrot z "o" przedrostkowym jest kierowany wobec os�b szanowanych, starszych, b�d�cych wy�ej od nas w hierarchii spo�ecznej. Do os�b podobnych do nas pod wzgl�dem wieku czy statusu mo�na powiedzie� zwyk�e hisashiburi desu czy nawet hisashiburi.irasshaimase [ira�siajmase] - to najbardziej chyba popularny zwrot, jaki s�yszy si� w sklepach i restauracjach japo�skich. Odpowiada polskiemu "Witamy". Krzykliwy g�os z megafonu lub k�aniaj�cy si� pracownicy witaj� w ten spos�b wchodz�cych klient�w czy go�ci. Ci za� tylko delikatnie pochylaj� g�ow�, wcale nie musz� odpowiada� na powitanie i wita� si� werbalnie.ojamahimasu [odziama simas] - to zwrot powitalny, a jednocze�nie przepraszaj�cy zak��cenie spokoju. U�ywa si� go w momencie wej�cia do czyjego� domu, mieszkania lub pokoju.Pozdrowienia i zwroty grzeczno�ciowe cz.IIKonnichiwa!Wreszcie znalaz�am chwil� czasu, aby napisa� ci�g dalszy serii o japo�skich pozdrowieniach. Dzi� co nieco o po�egnaniach - tych formalnych i nieformalnych.**********************************************Po�egnaniasayonara [sajoonara] - to najbardziej znany japo�ski zwrot po�egnalny. Japo�czycy u�ywaj� go wobec os�b starszych, szanowanych, zajmuj�cych wy�sze miejsce w hierarchii spo�ecznej. Zatem dzieci u�ywaj� go wobec os�b doros�ych, doro�li za� wobec znajomych i prze�o�onych. Po�egnanie to ma cz�sto charakter definitywny oznaczaj�cy rozstanie, b�d�cy odpowiednikiem polskiego "�egnaj".dewa mata [de�a mata] - to pozdrowienie, kt�rym �egnaj� si� bliskie sobie osoby b�d�ce na r�wnym poziomie wiekowym. Tego zwrotu u�ywaj� na po�egnanie kole�anki i koledzy, a oznacza on, �e wkr�tce znowu si� spotkaj� (nast�pnego dnia w szkole, za kilka dni itd.).jane [dzianee] - to podobne do powy�szego, ale jeszcze bardziej nieformalne po�egnanie os�b b�d�cych w za�y�ych stosunkach. Czasem po�egnanie to zmienia si� w Ja mata!mata ashita [mata a�ta] - to nieformalne pozdrowienie po�egnalne oznaczaj�ce obietnic� spotkania nast�pnego dnia. Jest do odpowiednik polskiego "Do jutra".baibai [bajbaj] - to oczywi�cie zapo�yczenie angielskie. Przyj�o si� zw�aszcza w�r�d dzieci i m�odych Japo�czyk�w. Towarzyszy mu zazwyczaj gest jednej lub obydwu r�k. Delikatnie ko�yszemy na boki otwartymi d�o�mi, skierowanymi w stron� osoby, kt�r� �egnamy.itte kimasu [itte kimas] - to zwrot u�ywany, gdy wychodzimy z domu, z pracy czy ze szko�y na jaki� czas, na przerw�, gdy wyje�d�amy na kr�tki okres. Oznacza on w pewnym sensie obietnic� powrotu. Po�egnanie to nale�y do pary powita� tadaima i okaerinasai, u�ywane jest wi�c przez cz�onk�w rodziny lub bliskich znajomych i koleg�w ze szko�y/pracy.itte rasshai [itte ra�siaj] - to odpowied� na po�egnanie itte kimasu, zatem u�ywane przez domownik�w, kt�rzy �egnaj� wychodz�cych z domu cz�onk�w rodziny, przez pracownik�w �egnaj�cych si� z kolegami wyje�d�aj�cymi np. w delegacj� itp. Zwrot ten zawiera w sobie pro�b�, aby �egnana osoba szybko wr�ci�a, oznacza te�, �e b�dziemy na ni� czeka�. Je�li wi�c w scenie filmowej para przyjaci� �egna si� zwrotem sayonara - oznacza to, �e rozstaj� si� na zawsze, nigdy wi�cej ju� si� nie zobacz�. Po�egnanie itte kimasu (potocznie mo�na je przet�umaczy� na "No to jad�") i odpowied� na nie itte rasshai ("Na razie") oznacza rozstanie na kr�tk� chwil� (cho� mo�e si� ona w praktyce przed�u�y�) i ponowne spotkanie.osaki-ni shitsurei shimasu [osaki-ni sitsurei simas] - to typowe po�egnanie formalne. Jest przeproszeniem za wcze�niejsze (przed wszystkimi) wyj�cie z pracy, ze spotkania itp. U�ywamy go wi�c wobec prze�o�onych i pracownik�w, kt�rzy zostaj� jeszcze przy swoich stanowiskach w pracy, b�d� te� w sytuacji, gdy opuszczamy wcze�niej spotkanie, przyj�cie itp. Zwrot ten przybiera czasem inn� posta� o tym samym znaczeniu: kore-de shitsurei-shimasu. W bardziej nieformalnych sytuacjach, wobec zaprzyja�nionych os�b mo�na u�y� skr�cenia osaki-ni.domo shitsurei shimashita [doomo sitsurei sima�ta] - to zwrot po�egnalny, kt�rym najcz�ciej ko�czy si� rozmow� telefoniczn�. Jest on jednocze�nie podzi�kowaniem za rozmow� i pro�b� o wybaczenie zak��cenia spokoju.odaiji-ni [odajdzi-ni] - to wyj�tkowy zwrot po�egnalny b�d�cy jednocze�nie �yczeniem powrotu do zdrowia. U�ywa si� go na po�egnanie zar�wno wobec os�b le��cych w szpitalu, jak i lekko chorych, kt�rych na przyk�ad w�a�nie atakuje grypa. T�umaczy� go mo�na na "Uwa�aj na siebie", "Wracaj do zdrowia".ogenki-de [ogenki-de] - to grzeczny zwrot po�egnalny �ycz�cy zdrowia: "B�d� zdr�w", u�ywany zazwyczaj przez osoby b�d�ce na r�wnym poziomie w hierarchii spo�ecznej.gokigenyo [gokigenjoo] - jest formalnym zwrotem po�egnalno-powitalnym. Zawiera �yczenia pozostania przy zdrowiu. U�ywa si� go najcz�ciej wobec os�b wy�szych rang� lub w sytuacjach bardzo wyj�tkowych, o podnios�ej atmosferze.ki-o tsukete kudasai [ki-jo ckete kudasaj] - to zwrot u�ywany cz�sto podczas po�egnania. Jest �yczeniem zdrowia i pro�b� o rozwag�, odpowiednik polskiego "Prosz� na siebie uwa�a�"U�ywa si� tej postaci w do�� bliskich relacjach. W postaci kr�tszej: ki-o tsukete - tylko do zaprzyja�nionych os�b i cz�onk�w rodziny.ojama-shimashita [odziama sima�ta] - to odpowiednik po�egnalnego zwrotu ojama-shimasu u�ywanego na powitanie. Wyk�adnik czasy przesz�ego - ko�c�wka "mashita" - zmienia charakter tego wyra�enia z powitania na po�egnanie i przeproszenie za zak��cenie czyjego� spokoju.oyasuminasai [ojasuminasaj] - to typowe po�egnanie u�ywane wieczorem i w nocy, oznacza dos�ownie "Prosz� i�� na spoczynek". Wobec dzieci i w�r�d os�b b�d�cych w bardzo bliskich relacjach pozdrowienie to skracane jest cz�sto do oyasumi.**********************************************Pozdrowienia i zwroty grzeczno�ciowe cz.IIIKonnichiwa ^^Poma�u zbli�a si� koniec miesi�ca, wi�c trzeba si� zmobilizowa� i zdoby� troch� punkt�w. Tak, wi�c mam dla was kochane siostry kolejn� cz�� cyklu z serii "Pozdrowienia i zwroty japo�skie". Zapraszam do lektury :)***************************************************Podzi�kowaniadomo [doomo] - jest to najkr�tsza i jednocze�nie najbardziej lakoniczna forma podzi�kowania...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]