[ Pobierz całość w formacie PDF ]
1
KLASYFIKACJA ZWIAZKÓW NIEORGANICZNYCH
NAZEWNICTWO i WŁAŚCIWOŚCI
PODZIAŁ
W zależności od obranego kryterium związki nieorganiczne można podzielić na:
- związki dwuskładnikowe
- związki wieloskładnikowe, lub na
- związki poszczególnych pierwiastków.
Biorąc pod uwagę charakter chemiczny związków dzieli się je na następujące
grupy:
ZWIĄZKI NIEORGANICZNE
TLENKI ZWIĄZKI NIEMETALI
INNYCH NIŻ TLEN
metali niemetali (np.:PCl
3
, CS
2
)
półmetali
WODORKI
typu soli kowalencyjne
metaliczne
KWASY
beztlenowe tlenowe
WODOROTLENKI
zasadowe amfoteryczne
SOLE
beztlenowe
tlenowe
wodorosole
hydroksole
oksosole
sole złożone
2
1. TLENKI
TLENKI
:
związki pierwiastków z tlenem o ogólnym wzorze:
E
n
O
m
gdzie: E - dowolny pierwiastek, n, m - współczynniki.
(tlen zawsze na
-
II stopniu utlenienia).
1.1. NAZEWNICTWO
Wzór tlenku
Nazwa tradycyjna
Nazwa obowiązująca
(wg. systemu Stocka)
H
2
O
woda
tlenek potasu
-
K
2
O
N
2
O
tlenek potasu
tlenek azotu (I)
podtlenek azotu
NO
tlenek azotu
tlenek azotu (II)
N
2
O
3
NO
2
N
2
O
5
trójtlenek azotu
dwutlenek azotu
tlenek azotu (III)
tlenek azotu (IV)
pięciotlenek azotu
tlenek azotu (V)
Al
2
O
3
CaO
tlenek glinu
tlenek wapnia
tlenek glinu
tlenek wapnia
CuO
tlenek miedziowy
tlenek miedzi (II)
CrO
tlenek chromawy
tlenek chromowy
tlenek chromu (II)
Cr
2
O
3
CrO
3
tlenek chromu (III)
tlenek chromu (VI)
trójtlenek chromu
FeO
tlenek żelazawy
tlenek żelazowy
tlenek żelaza (II)
Fe
2
O
3
Fe
3
O
4
tlenek żelaza (III)
tlenek żelaza (III)
tlenek żelazawo-
(Fe
2
O
3
.FeO)
żelazowy
żelaza (II)
CO
CO
2
tlenek węgla
dwutlenek węgla
tlenek węgla (II)
tlenek węgla (IV)
3
1.2. NADTLENKI i PONADTLENKI
NADTLENKI
: związki niektórych pierwiastków z grup 1, 2 i 12 z grupą dwu atomów
tlenu bezpośrednio związanych ze sobą:
E
n
O
2
gdzie: E - pierwiastek,
n – współczynnik,
O
2
-II
– ugrupowanie (O-O)
-II
(tlen zawsze na
-
I stopniu utlenienia).
PONADTLENKI
: związki pierwiastków grupy 1 z anionem O
2
-I
o wzorze:
MeO
2
(ugrupowanie O
2
na
-
I stopniu utlenienia
O na –1/2 stopniu utlenienia)
1.3. NAZEWNICTWO
Nazwa obowiązująca
Wzór
Nazwa tradycyjna
(wg. systemu Stocka)
H
2
O
2
nadtlenek wodoru
-
K
2
O
2
nadtlenek potasu
nadtlenek baru
nadtlenek potasu
nadtlenek baru
BaO
2
CdO
2
nadtlenek kadmu
nadtlenek kadmu
ZnO
2
nadtlenek cynku
nadtlenek cynku
KO
2
ponadtlenek potasu
ponadtlenek potasu
4
1.4. OTRZYMYWANIE TLENKÓW, NADTLENKÓW i PONADTLENKÓW
TLENKI
otrzymuje się najczęściej poprzez:
bezpośrednią syntezę:
S + O
2
= SO
2
2Mg + O
2
= 2MgO
C + O
2
= CO
2
rozkład termiczny soli lub wodorotlenków i tlenków:
CaCO
3
= CaO + CO
2
Cu(OH)
2
= CuO +H
2
O
4MnO
2
= 2Mn
2
O
3
+ O
2
utlenianie tlenków na niższych stopniach utlenienia:
2SO
2
+ O
2
= 2SO
3
2NO + O
2
= 2NO
2
2CO + O
2
= 2 CO
2
redukcje tlenków na wyższych stopniach utlenienia:
CO
2
+ C = 2CO
spalanie związków organicznych:
CH
4
+ 2O
2
= CO
2
+ 2H
2
O
NADTLENKI
otrzymuje się z reguły poprzez:
•
ogrzewanie danego pierwiastka grupy 1 lub 2 w powietrzu:
2Na + O
2
= Na
2
O
2
•
reakcje soli danego metalu z nadtlenkiem wodoru w środowisku zasadowym:
CdSO
4
+ H
2
O
2
+ 2NH
4
OH = CdO
2
+ (NH
4
)
2
SO
4
+ 2H
2
O
PONADTLENKI
są otrzymywane w reakcji pierwiastków grupy 1 z tlenem pod
zwiększonym ciśnieniem:
K +
2
= KO
2
5
1.5. WŁAŚCIWOŚCI TLENKÓW
Fizyczne
. tlenki
metali
i
półmetali
są z reguły ciałami stałymi;
cechy charakterystyczne:
duża gęstość
wysoka temperatura topnienia
budowa jonowa
tlenki
niemetali
są z reguły są gazami, rzadziej cieczami czy ciałami stałymi;
cechy charakterystyczne:
wiązanie kowalencyjne
rozpuszczalność w wodzie
rozpuszczalne w wodzie są również:
tlenki metali bloku s – litowce i berylowce
tlenki metali bloku d na wyższych stopniach utlenienia
np.: Cr
2
O
3
, (budowa jonowa)
Mn
2
O
7
, (budowa kowalencyjna)
Chemiczne:
właściwości chemiczne tlenków są zróżnicowane;
biorąc pod uwagę zachowanie się w stosunku do kwasów i zasad
tlenki dzieli się na:
obojętne
kwasowe
zasadowe
amfoteryczne
[ Pobierz całość w formacie PDF ]