[ Pobierz całość w formacie PDF ]
A
WETERYNARIA
W PRAKTYCE
WETERYNARIA
W PRAKTYCE
RTYKUŁ KONGRESOWY
dr n. wet. Andrzej Rudy, dr n. wet. Mariusz Porębski
Główny Inspektorat Weterynarii, Warszawa
Zwalczanie gruźlicy,
brucelozy i enzootycznej
białaczki bydła na terytorium
Wspólnoty Europejskiej
Państwa członkowskie Europejskiej
Wspólnoty Gospodarczej, dzięki Dyrek-
tywie Rady 64/432/EWG z 26 czerwca
1964 roku o problemach zdrowia zwie-
rząt w handlu bydłem i trzodą chlewną
wewnątrz Wspólnoty, określiły ramy dzia-
łania dla bezpiecznego z punktu widzenia
epizootiologicznego obrotu zwierzętami.
Dyrektywa Rady 77/391/EWG
z 17 maja 1977 roku wprowadzająca
działania wspólnotowe w celu elimina-
cji brucelozy, gruźlicy i białaczki bydła
określiła, że intencją Wspólnoty jest
poprawa stanu zdrowotnego bydła na
jej terytorium poprzez przyjęcie pod-
stawowych zasad wspólnej interwencji
w zakresie eliminacji ww. chorób.
Dyrektywa Rady 78/52/EWG
z 13 grudnia 1977 roku ustanawiająca
w odniesieniu do planów krajowych
wspólnotowe kryteria przyspieszonej eli-
minacji brucelozy, gruźlicy i enzootycz-
nej białaczki bydła stanowiła logiczną
kontynuację Dyrektywy Rady 77/391/
EWG i ustanowiła minimalne kryteria,
jakie powinny spełniać plany eliminacji
wspomnianych chorób, aby mogły się
one zakwalifikować do wsparcia finan-
sowego ze strony Wspólnoty.
Dalszą kontynuację działania w tym
zakresie umożliwiła Dyrektywa Rady
82/400/EWG z 14 czerwca 1982 no-
welizująca Dyrektywę 77/391/EWG
i wprowadzająca dodatkowe działania
wspólnotowe dotyczące eliminacji bru-
celozy, gruźlicy i białaczki bydła.
Dla sprawnej realizacji powyższych
dyrektyw niezbędne było finansowe
wsparcie na rzecz zwalczania, tak szybko
jak to możliwe, każdego z ognisk ww.
chorób. Umożliwiła to Decyzja Rady
90/424/EWG z dnia 26 czerwca 1990 r.
o wydatkach na polu weterynaryjnym
oraz odnoszące się do niej:
– Decyzja Rady 90/638/EWG z 27 listo-
pada 1990 r. ustanawiająca kryteria
Wspólnoty dotyczące likwidacji oraz
monitorowania pewnych chorób zwie-
rzęcych.
– Rozporządzenie Rady (WE) nr 1258/99
z 17 maja 1999 r. w sprawie finanso-
wania wspólnotowej polityki rolnej.
W zakresie zwalczania i monitorowania
brucelozy i gruźlicy, które są zoonozami
wymienić należy opublikowane w okresie
dwóch ostatnich lat dwie decyzje:
– Decyzję Komisji 2003/743/WE
z 14 października 2003 r. w sprawie
wykazu programów zwalczania i mo-
nitorowania chorób zwierzęcych oraz
kontroli nakierowanych na zapobiega-
nie chorobom odzwierzęcym kwalifiku-
jących się do otrzymania wkładu fi-
nansowego Wspólnoty w 2004 roku.
– Decyzję 2004/695/WE z dnia 14 paź-
dziernika 2004 r. w sprawie wykazu
programów zwalczania i monitoro-
wania chorób zwierząt oraz wykazu
programów kontroli mających na celu
zapobieganie chorobom odzwierzęcym
kwalifikującym się do udziału finanso-
wego Wspólnoty w 2005 r.
Dyrektywa Rady 64/432/EWG wpro-
wadziła klasyfikację stad bydła w zależ-
ności od ich statusu epizootiologicznego
odnośnie gruźlicy, brucelozy i enzootycz-
nej białaczki bydła.
Według ww. dyrektywy państwo
członkowskie lub część państwa człon-
kowskiego może być uznana za urzędowo
wolne od:
1) gruźlicy, jeśli spełnia następujące
warunki:
– ilość stad bydła potwierdzonych jako
zakażone gruźlicą nie przekracza
rocznie 0,1% wszystkich stad, w cią-
gu 6 kolejnych lat, gdy przynajmniej
99,9% z nich zostało urzędowo uznane
za wolne od gruźlicy w przeciągu 6 na-
stępujących po sobie lat,
– każda sztuka bydła podlega rozpo-
znaniu zgodnie z ustawodawstwem
unijnym,
– wszystkie ubijane sztuki bydła muszą
być poddane urzędowemu badaniu
poubojowemu,
– przestrzegane są procedury dotyczące
wycofania lub zawieszania statusu
urzędowo wolnego od gruźlicy,
2) brucelozy, jeśli spełnia następujące
warunki:
– nie było poronienia spowodowanego
zakażeniem brucelozą oraz izolacji
Brucella abortus
przynajmniej przez
ostatnie 3 lata, oraz przynajmniej
99,8% stad, każdego roku i w prze-
ciągu kolejnych 5 lat było urzędowo
uznane za wolne od brucelozy.
– każda sztuka bydła podlega rozpo-
znaniu zgodnie z ustawodawstwem
unijnym,
– istnieje obowiązek zgłaszania każdego
przypadku poronienia i zbadania go
przez właściwe władze,
3) enzootycznej białaczki bydła, jeśli
spełnia następujące warunki:
– nie było potwierdzonego przypadku
enzootycznej białaczki bydła w ostat-
nich trzech latach, a stwierdzenie
guzów podejrzanych jako związane
z enzootyczną białaczką bydła, podlega
obowiązkowi zgłaszania i dochodzeniu
przyczyny ich pojawienia się, oraz
– w przypadku państwa członkowskiego,
wszystkie zwierzęta powyżej 24. miesią-
ca życia, w ciągu ostatnich 12 miesięcy,
reagowały „ujemnie” w dwóch bada-
niach serologicznych, które przeprowa-
dzono z minimum cztero- miesięcznym
odstępem czasu; lub
– jakakolwiek inna metoda wykazuje,
z dokładnością 99%, że mniej niż 0,2%
stad było zakażonych.
W celu osiągnięcia i utrzymania sta-
tusu państwa członkowskiego lub jego
rejonu jako wolnego od gruźlicy określo-
no w Dyrektywie78/52/EWG specjalne
postanowienia dotyczące tej choroby:
− obecność lub podejrzenie gruźlicy są
obowiązkowo i bezzwłocznie zgłaszane
kompetentnym władzom,
− zabronione jest leczenie gruźlicy i uod-
parnianie na gruźlicę oraz szczepienie
przeciw gruźlicy,
− obowiązek jak najszybszego przepro-
wadzenia oficjalnych badań w ce-
lu potwierdzenia występowania tej
choroby w przypadku stwierdzenia,
że w stadzie znajdują się zwierzęta
podejrzane o zarażenie gruźlicą,
– nakazanie przez kompetentne władze,
w oczekiwaniu na wyniki tych badań:
– umieszczenia stada pod oficjalnym
nadzorem,
– wprowadzenia zakazu przemiesz-
czania zwierząt między stadami,
14
MONOGRAFIA „CHOROBY ZAKAŹNE PRZEŻUWACZY”
WETERYNARIA
W PRAKTYCE
ARTYKUŁ KONGRESOWY
(wyjątek – wyrażenie zgody przez
właściwą władzę w celu dokonania
bezzwłocznego uboju w rzeźni),
– wyizolowania w stadzie zwierząt po-
dejrzanych.
Nakazy te pozostają w mocy dopóki
obecność lub podejrzenie obecności
gruźlicy w stadzie nie zostaną oficjalnie
odwołane.
• Stosowne działania podejmowane
w przypadku oficjalnego potwierdzenia
gruźlicy:
– zakazanie przemieszczania zwierząt
z lub do wspomnianego stada (wyją-
tek: wyrażenie zgody przez właściwą
władzę w celu dokonania bezzwłocz-
nego uboju w rzeźni),
– odizolowanie w obrębie stada sztuk,
u których potwierdzono oficjalnie
gruźlicę oraz sztuk, które mogły być
przez nie zarażone,
– bezzwłocznie poddanie bydła w stadzie
badaniu pod kątem gruźlicy,
– bydło, u którego potwierdzono ofi-
cjalnie gruźlicę, bydło, które zostało
przebadane z pozytywnym wynikiem
oraz bydło uznane przez kompetent-
ne władze za zakażone jest izolowane
i znakowane, aż do momentu uboju,
– mleko od krów należących do zarażo-
nego stada nie będzie oddawane do
mleczarni, chyba że dla poddania go
odpowiedniej obróbce cieplnej,
– tusze, półtusze, ćwiartki, części
i podroby zakażonych zwierząt prze-
znaczone na pasze dla zwierząt będą
poddawane obróbce pozwalającej
uniknąć zarażenia,
– oficjalne rozporządzenia w sprawie
kontroli takich zakładów, jak zakłady
utylizacji tusz, będą gwarantowały,
że wyprodukowany materiał nie grozi
rozprzestrzenianiem gruźlicy,
– przechowywanie obornika z obór lub
innych pomieszczeń dla zwierząt
w miejscu dla nich niedostępnym
przez co najmniej trzy tygodnie, pod-
dawanie go działaniu odpowiedniego
środka dezynfekującego. Zanieczysz-
czenia płynne, jeśli nie są zbierane
jednocześnie z obornikiem, podlegają
również dezynfekcji,
• zwierzęta, u których oficjalnie stwier-
dzono gruźlicę oraz zwierzęta, które
kompetentne władze uznały za za-
rażone, po przeprowadzeniu badań
bakteriologicznych, patologicznych lub
serologicznych, zostaną jak najszybciej
zabite pod oficjalnym nadzorem, przy
czym ubój nie może nastąpić później niż
w ciągu 30 dni od daty powiadomienia
ich właściciela lub osoby odpowiedzial-
nej o wynikach badań i o obowiązku
uboju tych zwierząt w takim terminie
w ramach planu eliminacji choroby.
Jednak w przypadku zwierząt, które
zostały przebadane pod kątem gruźlicy,
z wynikiem pozytywnym, a u których nie
występują kliniczne objawy tej choroby,
kompetentne władze mogą przedłużyć
powyższy okres czasu do najwyżej trzech
miesięcy:
– w odniesieniu do samic, które mają się
ocielić w ciągu tego trzymiesięcznego
okresu i
– gdy władze wydadzą polecenie uboju
całego bydła w stadzie o liczebności
przekraczającej 20 sztuk, znajdu-
jącym się w regionie, w którym ze
względów technicznych powiązanych
z przepustowością ubojni w tym celu
wyznaczonych, ubój bydła nie może
nastąpić w ciągu tych 30 dni.
– oczyszczenie i dezynfekcja obory i in-
nych pomieszczeń dla bydła, a także
wszystkich pojemników, urządzeń
i innych przedmiotów przeznaczonych
dla zwierząt, po dokonaniu uboju by-
dła i przed ponownym uzupełnieniem
stanu stada. Procedurę czyszczenia
i dezynfekcji należy również zastoso-
wać w stosunku do środków transpor-
tu i miejsc załadunku zwierząt,
− żadna sztuka bydła nie może opuścić
stada (wyjątek, gdy kompetentne
władze wydadzą zezwolenie w celu
dokonania bezzwłocznego uboju),
− istnieje obowiązek dokonywania w sta-
dzie prób tuberkulinowych w celu
potwierdzenia, że choroba została
wyeliminowana,
− stado nie może być uzupełniane zwie-
rzętami dopóki pozostawione w nim,
w tym celu zwierzęta starsze niż 6 mie-
sięcy nie zostaną poddane jednej lub
dwóm próbom tuberkulinowym,
− prowadzenie śródskórnych prób tuber-
kulinowych pod oficjalnym nadzorem
w ramach planu eliminacji gruźlicy.
lub wykluczenia obecności brucelozy
przy stwierdzeniu obecności w stadzie
zwierzęcia, w stosunku do którego
występuje podejrzenie ww. choroby,
– w okresie oczekiwania na wynik badań
właściwe władze nakazują:
– umieszczenie stada pod urzędowym
nadzorem,
– zakaz przemieszczania zwierząt między
stadami, (wyjątek – przewóz za zgodą
właściwej władzy w celu bezzwłoczne-
go uboju),
– odizolowanie w stadzie zwierząt,
w odniesieniu, do których zachodzi
podejrzenie choroby.
Wymienione nakazy nie są odwo-
ływane aż do momentu urzędowego
wykluczenia obecności lub podejrzenia
brucelozy w stadzie.
– z chwilą urzędowego potwierdzenia
wystąpienia brucelozy w stadzie wła-
ściwe władze zobowiązane są podjąć
stosowne działania, mające na celu
zapobieganie rozprzestrzenianiu się
choroby i zapewnią:
– przestrzeganie zakazu przemieszcza-
nia zwierząt między stadami (wyjątek
– przewóz za zgodą właściwej władzy,
w celu bezzwłocznego uboju),
– odizolowanie w stadzie zwierząt, u któ-
rych bruceloza została urzędowo po-
twierdzona oraz zwierząt, które mogły
się od nich zarazić,
– izolowanie i znakowanie do momentu
uboju zwierząt, u których bruceloza
została urzędowo potwierdzona, zwie-
rząt, które zostały poddane badaniom
z wynikiem pozytywnym oraz zwierząt
uznanych przez kompetentne władze
za zarażone,
– zniszczenie mleka pozyskanego od
zwierząt z dodatnim wynikiem sero-
logicznym lub objawami klinicznymi.
Możliwość zużytkowania mleka po-
zyskanego od pozostałych zwierząt
w stadzie, które wykazały w badaniu
wynik ujemny i nie wykazują objawów
klinicznych, następuje po poddaniu go
obróbce termicznej,
– poddanie tusz, półtusz, ćwiartek, czę-
ści i podrobów zakażonych zwierząt,
przeznaczonych na pasze dla zwie-
rząt, obróbce pozwalającej uniknąć
zarażenia,
– natychmiastowe zniszczenie łożysk,
płodów, poronionych cieląt, cieląt,
które padły po urodzeniu z powodu
brucelozy (o ile nie zachodzi potrzeba
ich zbadania),
– bezzwłocznie zniszczenie, spalenie lub
zakopanie po uprzednim nasyceniu
środkiem dezynfekującym słomy,
ściółki lub innych materiałów, lub
substancji, z którymi stykała się za-
infekowana krowa, cielę lub łożysko,
W celu osiągnięcia i utrzymania sta-
tusu państwa członkowskiego lub jego
rejonu jako wolny od brucelozy określono
w Dyrektywie78/52/EWG specjalne po-
stanowienia dotyczące tej choroby:
− obowiązek bezzwłocznego zgłoszenia
właściwemu organowi wystąpienia
choroby lub podejrzeń, że zwierzę na
nią zapadło,
− zakaz leczenia brucelozy środkami
medycznymi,
− szczepienia przeciw brucelozie, w przy-
padku jeżeli są stosowane, prowadzone
pod nadzorem urzędowym, ale zostają
jak najszybciej wstrzymane, aby stada
mogły być zakwalifikowane do stad
urzędowo wolnych od brucelozy;
– obowiązek właściwych władz do jak
najszybszego przeprowadzenia ofi-
cjalnych badań w celu potwierdzenia
15
MONOGRAFIA „CHOROBY ZAKAŹNE PRZEŻUWACZY”
A
WETERYNARIA
W PRAKTYCE
RTYKUŁ KONGRESOWY
– postępowanie z obornikiem i zanieczysz-
czeniami płynnymi z obór lub innych po-
mieszczeń dla zwierząt – identyczne jak
w przypadku potwierdzenia gruźlicy,
– obowiązek jak najszybszego uboju pod
oficjalnym nadzorem zwierząt, u któ-
rych oficjalnie stwierdzono brucelozę
oraz zwierząt, które kompetentne wła-
dze uznały za zakażone (nie później niż
w ciągu 30 dni od daty powiadomienia
ich właściciela o wynikach badań
i o obowiązku uboju tych zwierząt
w takim terminie, w ramach planu
eliminacji choroby),
– procedura czyszczenia i dezynfekcji
– identycznie jak w przypadku potwier-
dzenia gruźlicy,
– 60-dniowy zakaz wykorzystywania
pastwisk, na których wypasane były
zwierzęta,
– po dokonaniu uboju zwierząt, u któ-
rych stwierdzono brucelozę lub które
uznano za zakażone, zakaz opuszcza-
nia stada przez pozostałe sztuki bydła
(wyjątek – transport do rzeźni za zgodą
właściwej władzy w celu dokonania
bezzwłocznego uboju),
– w ww. stadzie obowiązek przeprowa-
dzania testów na brucelozę w celu
potwierdzenia, że choroba została
wyeliminowana,
– stado nie jest uzupełniane zwierzętami
hodowlanymi dopóki pozostawione
w nim w tym celu zwierzęta starsze
niż 12 miesięcy nie zostaną poddane
jednemu lub dwóm testom serologicz-
nym na obecność brucelozy,
– zagwarantowanie, że oficjalne testy
serologiczne będą przeprowadzane
w stadach o nieznanej poprzedniej hi-
storii klinicznej i gdzie brak jest infor-
macji na temat badań serologicznych
oraz w stadach w odniesieniu, do któ-
rych prowadzone są rutynowe badania
monitoringowe zgodnie z krajowymi
zasadami, dopóki stada te nie staną się
stadami wolnymi od brucelozy w myśl
Dyrektywy 64/432/EWG.
wystąpienia białaczki w stadzie przez
zarządzenie przez właściwą władzę:
– zakazu przemieszczanie zwierząt ze lub
do stada (wyjątek – transport do rzeźni
za zgodą kompetentnej władzy w celu
dokonania bezzwłocznego uboju),
– odizolowanie stada, tak aby bydło do
niego należące nie mogło stykać się
z bydłem z innego stada,
– mlekiem pochodzącym od zarażonych
krów (po poddaniu go odpowiedniej
obróbce cieplnej) będą ewentualnie
karmione tylko zwierzęta w tym sa-
mym gospodarstwie,
– poddawanie tusz, półtusz, ćwiartek,
części i podrobów zakażonych zwie-
rząt (przeznaczonych na pasze dla
zwierząt) obróbce pozwalającej unik-
nąć zarażenia,
– zobowiązanie rolnika do bezzwłocz-
nego, urzędowego powiadamiania
lekarza weterynarii o padnięciu lub
awaryjnym uboju każdej sztuki bydła
w jego gospodarstwie,
4. w przypadku gdy plan eliminacji ebb
przewiduje ubój całego bydła w sta-
dzie, w którym oficjalnie stwierdzono
białaczkę, zostanie on dokonany w ter-
minie ustalonym przez kompetentne
władze, gdy zaś ww. plan przewiduje
ubój tylko tych zwierząt, u których
oficjalnie potwierdzono białaczkę,
i ewentualnie zwierząt uznanych przez
kompetentne władze za zarażone,
ubój taki jest dokonywany w ciągu
30 dni, licząc od daty oficjalnego po-
wiadomienia właściciela lub osoby
upoważnionej o wynikach badania
i o obowiązku uboju takiego bydła
w tym terminie w ramach planu elimi-
nacji choroby. W przypadku tego typu
uboju dyrektywa nakłada następujące
zobowiązania:
– zakaz opuszczania stada przez bydło
(wyjątek – zgoda kompetentnej władzy
na przewóz do rzeźni w celu dokonania
bezzwłocznego uboju),
– przeprowadzanie testów białaczko-
wych w stadzie w celu potwierdzenia,
że choroba została wyeliminowana,
– stado może być uzupełniane zwierzę-
tami pochodzącymi ze stada, które nie
jest zakażone białaczką,
5. procedura czyszczenia i dezynfekcji
– identycznie jak w przypadku potwier-
dzenia gruźlicy i brucelozy,
6. zakaz kontaktu między bydłem na-
leżącym do stada, które nie uzyskało
korzystnego statusu klasyfikacyjnego,
a bydłem pochodzącym ze stada, wobec
którego nie ma podejrzenia choroby.
W prawodawstwie francuskim, w arty-
kule 34 Rozporządzenia z 31 grudnia
1990 roku ustalającego środki technicz-
ne i administracyjne dotyczące zbioro-
wej profilaktyki enzootycznej białaczki
bydła (powołującego się na Dyrektywę
Rady 64/432/EWG) ustalono, że ubój
zwierząt podlegających oznakowaniu
ze względu na ww. chorobę (u których
wykazano wynik pozytywny w próbach
pobranych w kierunku wykrycia ebb)
jest ustalany przez dyrektora depar-
tamentalnego służb weterynaryjnych.
Ten okres nie powinien przekraczać
1 miesiąca, licząc od dnia urzędowej
notyfikacji wyniku próby. Jednak na
pisemną prośbę zainteresowanego ho-
dowcy może on być przedłużony przez
dyrektora departamentalnego służb
weterynaryjnych do 6 miesięcy. Dopusz-
czalny okres uboju bydła dotkniętego
formą guzowatą ebb jest ograniczony
do 1 miesiąca, licząc od daty urzędowej
notyfikacji diagnozy choroby orzeczonej
w stosunku do zwierząt podejrzanych.
Prawodawstwo polskie dotyczące:
– zwalczania gruźlicy, brucelozy i en-
zootycznej białaczki bydła opiera się
na:
a) Ustawie z 29 stycznia 2004 r. o Inspek-
cji Weterynaryjnej (Dz.U. 04.33.287
i 04.91.877),
b) Ustawie z 11 marca 2004 r. o ochronie
zwierząt oraz o zwalczaniu chorób za-
kaźnych zwierząt (Dz.U. 04.69.625),
c) Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z dnia 25 czerwca
2004 r. w sprawie chorób zakaźnych
zwierząt, dla których opracowywu-
je się programy zwalczania (Dz.U.
04.152.1607),
d) Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z 22 stycznia 2003 r.
w sprawie postępowania przy zwalcza-
niu chorób zakaźnych zwierząt (Dz.U.
03.18.163),
e) Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z 4 kwietnia 2003 r.
w sprawie określenia jednostek cho-
robowych, sposobu prowadzenia
kontroli, zakresu badań oraz zasady
ich finansowania (Dz.U. 03.62.571).
– obowiązku rejestracji gruźlicy i bru-
celozy jako zoonoz, który jest zawarty
w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z 18 maja 2004 r.
w sprawie zoonoz oraz czynników
zoonotycznych podlegających obowiąz-
kowi rejestracji (Dz.U. 04.130.1394),
Główny Lekarz Weterynarii opubliko-
wał 3 instrukcje postępowania przy zwal-
czaniu gruźlicy, brucelozy i enzootycznej
białaczki bydła:
1) Instrukcję GLW z dnia 29 lipca 2003 r.
nr GIW z VIII. 410/Br – 2/2003
w sprawie postępowania przy zwalcza-
niu brucelozy zwierząt.
2) Instrukcję GLW z 14 sierpnia 2003 r.
nr GIW z VIII. 410/Gr – 1/a/03
W celu osiągnięcia i utrzymania
statusu państwa członkowskiego lub
jego rejonu jako wolny od enzootycznej
białaczki bydła określono w Dyrektywie
78/52/EWG specjalne postanowienia
dotyczące tej choroby:
1. obowiązkowe i bezzwłoczne zgłaszanie
kompetentnym władzom obecności
i podejrzenia białaczki, a zwłaszcza
guzów w układzie limfatycznym i in-
nych organach u bydła,
2. zakaz leczenia białaczki środkami
medycznymi i szczepienia przeciw
białaczce,
3. podjęcie stosownych działań w przy-
padku oficjalnego potwierdzenia
16
MONOGRAFIA „CHOROBY ZAKAŹNE PRZEŻUWACZY”
WETERYNARIA
W PRAKTYCE
ARTYKUŁ KONGRESOWY
w sprawie postępowania przy zwalcza-
niu gruźlicy bydła.
3) Instrukcję GLW z 5 grudnia 2003 r.
nr GIW z VIII. 410/EBB – 5/2003
w sprawie postępowania przy zgła-
szaniu i zwalczaniu enzootycznej
białaczki bydła.
Wymienione instrukcje w zakresie
określenia wymagań dotyczących uzy-
skania i utrzymania przez państwo człon-
kowskie lub region ww. państwa statusu
urzędowo wolnego od gruźlicy, brucelozy
czy też enzootycznej białaczki bydła oraz
w temacie klasyfikacji stad są transpozy-
cją do prawa polskiego Dyrektywy Rady
64/432/EWG. Poddane były również
analizie przez 3 misje FVO, którym prze-
wodniczyli za każdym razem przedsta-
wiciele różnych państw członkowskich.
Żadna z tych misji nie podważyła kwestii
zgodności trzech instrukcji Głównego
Lekarza Weterynarii z prawodawstwem
unijnym i ich realizacja na terytorium
Polski przebiega również podobnie jak
zwalczanie ww. trzech chorób na teryto-
rium innych krajów Unii Europejskiej.
Jednocześnie w zakresie postępowania
w przypadku zapobiegania i zwalczania
ww. chorób, zalecenia ujęte w instruk-
cjach są zgodne z tekstem Dyrektywy
Rady 78/52/EWG. Z wykładnią prawną
tej dyrektywy zgodne są też zasady po-
stępowania właściwych, kompetentnych
władz polskiej Inspekcji Weterynaryjnej
w przypadku podejrzenia i potwierdzenia
wystąpienia z jednej trzech wymienio-
nych chorób ujęte w rozdziale 8 (Zasady
zwalczania chorób zakaźnych zwierząt)
ustawy z 11 marca 2004 r. o ochronie
zwierząt oraz o zwalczaniu chorób zakaź-
nych zwierząt (Dz.U. 04.69.625).
W związku z powyższym niezrozu-
miałym jest, że Polska do dziś nie jest
uznana za państwo członkowskie wolne
od gruźlicy i brucelozy bydła, chociaż
wyniki badań monitoringowych, prowa-
dzonych na terytorium naszego kraju po-
twierdzają niezbicie spełnienie wymogów
dla osiągnięcia tego statusu. Wystąpiły
jednak trudności, by w pełni ten stan
udowodnić. Związane one były ze zmianą
podziału terytorialnego Polski z dniem
1.01.1999 roku oraz ze skutkami powo-
dzi, które w ostatnich latach kilkukrotnie
nawiedzały południową i zachodnią część
naszego kraju (zniszczenie części doku-
mentacji badań przez żywioł).
Odnośnie enzootycznej białaczki bydła
w Dyrektywie Rady 78/52/EWG w ar-
tykule 21 ujęto, że w oczekiwaniu na
wejście w życie przepisów wspólnotowych,
w państwach członkowskich obowiązujące
są krajowe przepisy w sprawie wykrywania
białaczki i klasyfikacji stad w odniesieniu
do ww. choroby. Są one bardzo dokład-
nie sprecyzowane i przedstawione we
wspomnianej Instrukcji GLW z 5 grudnia
2003 r. nr GIWz. VIII. 410/EBB – 5/2003
w sprawie postępowania przy zgłaszaniu
i zwalczaniu enzootycznej białaczki bydła.
W zakresie zwalczania gruźlicy i bru-
celozy na terytorium Polski osiągnięto
wyniki porównywalne z rezultatami po-
dobnej akcji przeprowadzonej we Fran-
cji. W obu państwach sektor hodowli
bydła odgrywa ważną rolę w strukturze
rolniczej kraju, wobec czego właściwe
władze służb weterynaryjnych w latach
sześćdziesiątych XX stulecia uznały
akcję zwalczania gruźlicy i brucelozy za
priorytet swego działania. Postępowanie
to przedsięwzięto ze względu na ochronę
zdrowia publicznego (obie ww. choroby
są zoonozami) oraz z racji szkód, które
te choroby powodowały w stadach bydła
Polski i Francji. Różnica w realizacji
wieloletniej kampanii zwalczania gruź-
licy i brucelozy związana była z kwestią
jej finansowania. We Francji była ona
finansowana w ramach wspólnej polity-
ki rolnej EWG, zaś w Polsce ze środków
budżetowych.
Planowa akcja zwalczania enzootycznej
białaczki bydła w Polsce, związana między
innymi z wykupem bydła reagującego
pozytywnie w diagnostycznych testach
badawczych w kierunku wykrycia ww.
choroby, napotkała w ciągu ostatnich lat
trudności finansowe. Sytuacja ta zwią-
zana jest z koniecznością przeniesienia
bardzo znacznych środków finansowych
w krajowym budżecie, w części doty-
czącej wydatków związanych z działem
weterynarii, na obowiązkowe badanie
poubojowe bydła w wieku od 30 miesięcy
(przy ubojach sanitarnych w wieku od
24 miesięcy) w kierunku pasażowalnej
encefalopatii bydła oraz na przeprowadza-
nie dwukrotnego w ciągu roku doustnego
szczepienia lisów przeciwko wściekliźnie,
w ramach akcji zwalczania ww. choroby
na terenie Polski.
Z chwilą przystąpienia naszego kraju
do Wspólnoty Europejskiej w Polsce obo-
wiązują unijne przepisy dotyczące zwal-
czania gruźlicy, brucelozy i enzootycznej
białaczki bydła. Niezbędne staje się
również terminowe przedstawianie przez
nasz kraj Komisji Europejskiej wniosków
o dofinansowanie przez Unię Europejską
przedsięwzięć związanych z realizacją tej
akcji na naszym terytorium. Umożliwi to
jak najszybsze uzyskanie przez Polskę
statusu kraju urzędowo wolnego od
gruźlicy i brucelozy bydła i przyspieszy
zwalczanie enzootycznej białaczki bydła
na terytorium naszego kraju.
Piśmiennictwo dostępne u autora.
Stałe
działy tematyczn
e
Warto wiedzieć/Prawo
Dodatki
Osłonki/Opakowania
Technologia/Transport
Chłodnictwo
Higiena/Jakość/Ekologia
UE/ISO/HACCP
Sklep firmowy
Z wizytą
Profesjonalne czasopismo
dla specjalistów z branży mięsnej
40-203 Katowice, Al. Roździeńskiego 188
tel. (0-32) 788 51 20-23, fax (0-32) 788 51 66
e-mail: mpm@elamed.com.pl
www.elamed.pl
17
MONOGRAFIA „CHOROBY ZAKAŹNE PRZEŻUWACZY”
[ Pobierz całość w formacie PDF ]