[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zakład Ubezpieczeń Społecznych
00-701 Warszawa, ul. Czerniakowska 16
Zasady rozliczania składek na
ubezpieczenia społeczne
i ubezpieczenie zdrowotne osób
przebywajÄ…cych na urlopach
wychowawczych lub
pobierających zasiłek
macierzyński
Poradnik
Zakład Ubezpieczeń Społecznych 2010-01-01 r.
Poradnik: Zasady rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne osób przebywających na
urlopach wychowawczych lub pobierających zasiłek macierzyński
Zasady rozliczania składek na
ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie
zdrowotne osób przebywających na urlopach
wychowawczych lub pobierających zasiłek macierzyński
Poradnik
data aktualizacji: 01-01-2010 r.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych 2010-01-01 r.
2
Poradnik: Zasady rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne osób przebywających na
urlopach wychowawczych lub pobierających zasiłek macierzyński
Spis treści
Wstęp .......................................................................................................................................................
I. Podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym............................................................
II. Podstawa wymiaru oraz wysokość składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ............
III. Podleganieubezpieczeniuzdrowotnemu, podstawa wymiaru oraz wysokość składki .........
IV. Płatnicy składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne ...........................
V. Zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego ...............................
VI. Przykłady.......................................................................................................................................
Wykaz aktów prawnych .......................................................................................................................
Załączniki ..............................................................................................................................................
Zakład Ubezpieczeń Społecznych 2010-01-01 r.
3
Poradnik: Zasady rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne osób przebywających na
urlopach wychowawczych lub pobierających zasiłek macierzyński
Wstęp
Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009r. nr 205,
poz. 1585 ze zm.) i ustawa z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz.U.
nr 28, poz.153, ze zm.) w brzmieniu nadanym ustawÄ… z dnia 11 stycznia 2001 r. o zmianie ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 8, poz. 64), wprowadziły
zmiany w zakresie trybu zgłaszania do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych i ubezpieczenia
zdrowotnego oraz zasad rozliczania składek za osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub
pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego
Wspomniane zmiany polegały na nałożeniu na płatników składek obowiązku zgłaszania do
ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego oraz rozliczania składek na ubezpieczenia
osób, którym wypłacają zasiłki macierzyńskie lub którym udzielili urlopu wychowawczego; z wyjątkiem
osób, którym zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego albo zasiłek
wychowawczy wypłacał ZUS.
Biorąc pod uwagę fakt, że wprowadzenie zmian w trakcie miesiąca rozliczeniowego mogło
spowodować utrudnienia w poprawnym rozliczeniu należnych składek na ubezpieczenia emerytalne
i rentowe oraz ubezpieczenie zdrowotne osób przebywających na urlopach wychowawczych lub
pobierających zasiłek macierzyński, przyjęto, że płatnicy składek zobowiązani byli do stosowania
nowych zasad za okres podlegania ubezpieczeniom wymienionych osób od 1 czerwca 2001 r.
Za okres od 1 maja 2004 r. nastąpiły kolejne zmiany w zakresie sporządzania dokumentów za osoby
przebywajÄ…ce na urlopach wychowawczych wprowadzone ustawÄ… z dnia 28 listopada 2003 r.
o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. nr 228, poz. 2255 ze zm.) oraz ustawą z dnia 12 marca 2004 r.
o pomocy społecznej (Dz.U. nr 64, poz. 593 z późn. zm.). Poczynając od rozliczeń za maj 2004 r.
płatnikami składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz ubezpieczenie zdrowotne osób
przebywających na urlopach wychowawczych są tylko pracodawcy oraz rolnicze spółdzielnie
produkcyjne.
Od 1 września 2009r. zmianie uległy zasady podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym
osób pobierających zasiłek macierzyńskie oraz zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego, które
wprowadziła ustawa z dnia 24 czerwca 2009r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
oraz ustawy-Prawo bankowe (Dz.U.nr 71, poz.609).
Zasady podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu osób
przebywających na urlopach wychowawczych lub pobierających zasiłek macierzyński, a także zasady
sporządzania dokumentów rozliczeniowych oraz ustalania podstawy wymiaru składek zostały
przedstawione w niniejszym poradniku.
Należy podkreślić, że w odniesieniu do osób przebywających na urlopach wychowawczych lub
pobierających zasiłek macierzyński płatnik składek wykazuje tylko należne składki na ubezpieczenia
emerytalne i rentowe oraz ubezpieczenie zdrowotne w odpowiednich dokumentach rozliczeniowych.
Nie dokonuje natomiast wpłaty tych składek do ZUS.
Reasumując, za osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek
macierzyński, poczynając od raportów za czerwiec 2001 r., płatnicy składek sporządzają dodatkowo
raporty z odpowiednim kodem tytułu ubezpieczenia, od 12 10 xx do 12 40 xx, w których wykazują
należne składki na ubezpieczenia. Za okres od 27 września 2001 r. zalecano, aby dokumenty
rozliczeniowe za osoby przebywające na urlopach wychowawczych płatnicy sporządzali z kodem 12
11 xx, natomiast za okres od października 2003 r. dla celów rozliczania składek za osoby na urlopach
wychowawczych obowiązuje wyłącznie kod tytułu 12 11 xx .
Płatnicy składek sporządzają również dotychczasowe raporty dla tych osób, np. raport ZUS RSA
z kodem 01 10 xx i kodem świadczenia/przerwy 121,122, 311, 315.
1
Zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego jest wypłacany wyłącznie przez oddziały ZUS, które stosują w tym zakresie
przepisy dotyczące zasiłku macierzyńskiego. Ilekroć w dalszej części poradnika jest mowa o zasiłku macierzyńskim, należy
przez to rozumieć także zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych 2010-01-01 r.
4
   Poradnik: Zasady rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne osób przebywających na
urlopach wychowawczych lub pobierających zasiłek macierzyński
I. Podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym
Zgodnie z art. 6 ust.1 pkt 19 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby przebywające
na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński.
Zgodnie z art.9 ust.1c i 1d tejże ustawy osoby pobierające zasiłek macierzyński mające inny tytuł do
ubezpieczeń emerytalno-rentowych podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i
rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego.
Obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają także osoby pobierające zasiłek
macierzyński, które mają ustalone prawo do emerytury lub renty.
Jednocześnie art. 9 ust. 6 tejże ustawy stanowi, że osoby przebywające na urlopach wychowawczych
podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym tylko wówczas, gdy nie mają
ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie posiadają innych tytułów rodzących obowiązek
ubezpieczeń społecznych.
Przez inny tytuł nie należy rozumieć tytułu, z którego dana osoba nabyła prawo do urlopu
wychowawczego.
Sytuacje, w jakich wymienione osoby nie podlegajÄ… ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym
z tytułu przebywania na urlopie przedstawia poniższa tabela.
Ubezpieczony
Tytuł ubezpieczenia
Charakter
ubezpieczenia
Osoba
przebywajÄ…ca na
urlopie
wychowawczym
Stosunek pracy (osoba podjęła dodatkowe zatrudnienie
u własnego lub innego pracodawcy)
N/O
Umowa o pracę nakładczą
Członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni
kółek rolniczych
Wykonywanie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, albo
innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie
z Kodeksem cywilnym stosuje siÄ™ przepisy dotyczÄ…ce zlecenia
Prowadzenie pozarolniczej działalności
Współpraca przy wykonywaniu umowy agencyjnej lub zlecenia
albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie
z Kodeksem cywilnym stosuje siÄ™ przepisy dotyczÄ…ce zlecenia
Wykonywanie współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej
działalności
Pobieranie uposażenia posła lub senatora
Bycie posłem do Parlamentu Europejskiego wybranym w RP
Pobieranie stypendium sportowego
Pobieranie stypendium dla słuchaczy Krajowej Szkoły
Administracji Publicznej
Wykonywanie pracy na podstawie skierowania do pracy,
w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub
tymczasowego aresztowania
Posiadanie statusu duchownego
Odbywanie ćwiczeń wojskowych
Pozostawanie w stosunku służbowym funkcjonariusza Służby
Celnej
Ustalone prawo do emerytury lub renty
N
Zakład Ubezpieczeń Społecznych 2010-01-01 r.
5
Â
[ Pobierz całość w formacie PDF ]