[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zajęcia 10
¤
Dokonywanie wyboru i prawo dopasowania,
c.d.
Î
Ogólne prawo dopasowania
Î
Poddopasowanie
Î
Naddopasowanie
Î
Skłonność
Î
Praktyczne implikacje prawa dopasowania
Î
Waga kontekstu – hiperbola Herrnsteina
Î
Impulsywność i samokontrola
Prawo dopasowania w naturze
Prawo dopasowania w sporcie
1
Ogólne prawo dopasowania
(
generalised matching law
, Baum 1974)
r
A
/r
B
= b(R
A
/R
B
)
S
Stosunek częstości dwóch reakcji zrównuje się ze
stosunkiem dwóch częstości otrzymywanych
wzmocnień, przy uwzględnieniu preferencji jednej z
reakcji (b) i stopnia rozróżnialności wzmocnień (s)
¤
Poddopasowanie (undermatching) – s<1
¤
Naddopasowanie (overmatching) – s>1
¤
Skłonność (bias) – b
≠
1
Poddopasowanie i naddopasowanie
Przykład badań nad dopasowaniem: prawo
dopasowania u chomików
¤
Izumi Furuya, Shoko Inada i Shigeru Watanabe, Keio
University, Tokio, Japonia
„The matching law in hamsters”
International Journal of Comparative Psychology, 2,
1994
¤
Pytanie badawcze: czy prawo dopasowania będzie miało
zastosowanie w przypadku zwierząt, które pobieranego
pożywienia nie zjadają natychmiast („chomikują”)?
2
Prawo dopasowania u chomików, c.d.
¤
Testowany model – uogólnione prawo dopasowania
(Baum, 1974):
B1
/
B2
=
b
(
r1
/
r2
)
s
lub inaczej:
Log(
B1
/
B2
) =
s
* Log(
r1
/
r2
) +
b
¤
Obiekt badań:
2 samce i 1 samica (3 sztuki) chomika w wieku 6
miesięcy, których waga utrzymywana była na poziomie
80% wagi „naturalnej”.
Prawo dopasowania u chomików, c.d.
¤
Aparatura:
Î
klatka Skinnera z dwoma dźwigniami i karmnikiem
między nimi. Pokarm stanowiły 40 mg kulki
specjalnej karmy.
¤
Procedura:
Î
Najpierw chomiki uczone były reakcji naciskania
na dźwignię.
Î
Potem przyzwyczajano je do rozkładu wzmocnień
VI, powoli zwiększając jego wartość do 30
sekund.
Prawo dopasowania u chomików, c.d.
Î
Następnie rozpoczynano procedurę równoczesnych
rozkładów wzmocnień.
Î
Wprowadzano także procedurę 2s COD (change over
delay) – pokarm nie mógł pojawić się po naciśnięciu
jednej dźwigni, jeśli nie minęły dwie sekundy od
naciśnięcia drugiej dźwigni.
Î
Każdą parę rozkładów VI utrzymywano przez 5-7
sesji, lub dłużej, do momentu spełnienia kryterium
stabilności.
Î
Każda sesja trwała 30 minut.
3
Prawo dopasowania u chomików, c.d.
¤
Pary stosowanych VI i liczba sesji do stabilizacji (w nawiasach zakres
zmienności w procentach w trakcie ostatnich 3 sesji)
Chomiki – graficznie wyniki
Punkty na wykresach to średnie z
trzech ostatnich sesji dla danej
pary konkurencyjnych rozkładów
wzmocnień.
Dla każdego chomika
s
było
mniejsze od 1, co oznacza
poddopasowanie
(
undermatching
). Jednak
wyraźne było ono tylko u
osobnika M3 (
s
=.52).
Generalnie zwierzęta były mniej
wrażliwe na zmiany różnicy w
częstości nagradzania naciskania
każdej dźwigni, niżby to wynikało
z prostej proporcji.
Brak
bardzo wyraźnego
skłaniania się
(
bias
), może z
wyjątkiem osobniczki F1 (tu
b
=.22).
Chomiki - wnioski
¤
Prawo dopasowania sprawdza się u
chomików:
Î
Średnie
s
wynosiło .87, co jest podobną wartością
do stwierdzanych w innych badaniach (np. 0,84 u
137 gołębi w badaniu Bauma)
Î
To
poddopasowanie
jest także typową obserwacją
w badaniach prawa dopasowania
4
Chomiki - wnioski
¤
dlaczego dopasowanie sprawdza się w przypadku
„chomikowania”? Dwie możliwości:
Î
„chomikowanie” może być wzmocnieniem
warunkowym, bo po „chomikowaniu” zwierzęta
uzyskują wzmocnienie pierwotne
Î
„chomikowanie” może być pierwotnym,
„nagradzającym” zachowaniem dla chomików
¤
perspektywa wzmocnień w ujęciu Premacka – zachowanie
„chomikowanie” wzmacnia zachowanie „naciskanie na
dźwignię” i między nimi tworzą się odpowiednie, typowe
relacje, gdy powiążemy je ze sobą tak, jak ma to miejsce w
przypadku rozkładów wzmocnień
Praktyczne implikacje prawa
dopasowania
¤
Myerson i Hale, 1984
¤
Stosując rozkłady wzmocnień interwałowe
zawsze uzyskujemy regulację zachowania
zgodną z prawem dopasowania.
¤
W przypadku rozkładów proporcjonalnych
regulacja może się nie powieść (behawioralne
„wszystko albo nic”)
Praktyczne implikacje prawa
dopasowania
¤
Rachlin, 1999
¤
Regulacja zachowania poprzez zmianę
wzmacniania jest najwydajniejsza, gdy
skierowana jest przede wszystkim na
wyjściowo uboższe we wzmocnienia
zachowanie
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]