[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zajęcia 8
¤
Bodźcowa kontrola zachowania
Î
bodźce kontrolujące
Î
bodźce różnicujące
Î
bodźce wygaszeniowe
Î
różnicowanie symultaniczne
Î
różnicowanie sukcesywne
Î
łańcuchy reakcji (homogeniczne i heterogeniczne)
Î
wzmocnienia wtórne
Î
kontrast behawioralny
Bodźce kontrolujące
¤
Bodziec, który kontroluje zachowanie, czyli tak
zwany
bodziec kontrolujący (ang.
controlling
stimulus
, S
) zmienia prawdopodobieństwo
wystąpienia reakcji instrumentalnej
¤
Częstość występowania reakcji sprawczej w
obecności tego bodźca jest większa lub mniejsza
niż w przypadku braku bodźca kontrolującego w
środowisku
¤
Wyróżnia się dwa typy bodźców kontrolujących:
¤
bodźce różnicujące, S
D
¤
bodźce wygaszeniowe, S
D
Bodźce kontrolujące
¤
Kiedy w środowisku obecny jest
bodziec
różnicujący
– prawdopodobieństwo
wystąpienia danego zachowania rośnie
¤
Kiedy w środowisku pojawia się
bodziec
wygaszeniowy
– prawdopodobieństwo
wystąpienia tego zachowania spada
1
Różnicowanie i generalizacja
¤
Uczenie różnicowania to poznawanie, kiedy
dana czynność przynosi efekty a kiedy nie,
oraz jakie to mogą być efekty
¤
Jest to długotrwały proces uczenia,
rozpoczynający się od zjawiska generalizacji:
jednostka podejmuje określone działania
niezależnie od sytuacji, w jakiej się znajduje
Generalizacja w praktyce
¤
Termin „generalizacja” odnosi się do sytuacji,
w której zmiany w zachowaniu
modyfikowanym są
Î
trwałe w czasie
Î
pojawiają się w różnych środowiskach
Î
pojawiają się w obecności różnych osób
Î
rozszerzają się na wiele pokrewnych zachowań
Rodzaje generalizacji
¤
Generalizacja związana z bodźcem
– wyuczone
zachowanie występuje w obecności bodźców
innych niż te, które istniały bądź były używane
w czasie nauki
¤
Generalizacja związana z reakcją
– po
wyuczeniu jednej lub kilku reakcji z danej klasy
osoba angażuje się w inne zachowania z tej
klasy
2
Rodzaje generalizacji
¤
Utrzymanie
– stopień, do jakiego wyuczone
zachowanie jest wykonywane przez daną
osobę po zaprzestaniu interwencji związanej z
tym zachowaniem
¤
Generalizacja rekombinacyjna
– poprawne
reagowanie na nieznane kombinacje tworzone
ze znanych elementów
Badania nad różnicowaniem
¤
Eksperymentalne badania nad różnicowaniem
przebiegają najczęściej według dwóch procedur:
Î
sukcesywnej prezentacji bodźców różnicujących
Î
symultanicznej prezentacji bodźców różnicujących
¤
Najczęściej stosuje się procedurę
wzmacniania
różnicującego
, prowadzącą do
zróżnicowanego
reagowania
(zróżnicowanych reakcji)
¤
Procedura
nieróżnicującego uczenia
(
nondifferential
training
) nie wytwarza różnicowania – powoduje
uzyskiwanie tzw. płaskich gradientów generalizacji
Gradienty
generalizacji
3
Różnicowanie reakcji a
różnicowanie bodźców
Jeden bodziec Dwa bodźce
Jedna klasa
reakcji
Ani, ani
RóŜnicowanie
bodźca
Dwie klasy
reakcji
RóŜnicowanie
reakcji
Łączne
róŜnicowanie
bodźca i reakcji
Różnicowanie symultaniczne
Efekty zróżnicowanego wzmacniania
S
D
Sumaryczna
liczba
reakcji
S
Czas
4
Czasem różnicowanie wprowadza się
stopniowo
Procedura
Zastosowanie Cel
Shaping
(kształtowanie)
RóŜnicowanie
zachowania
Aby nauczyć nowego
zachowania, wcześniej
niewystępującego
Fading
(stopniowe
zanikanie)
RóŜnicowanie
bodźca
Aby zachowanie znalazło
się pod kontrolą
bodźców, które
początkowo takiej
kontroli nie sprawowały
Uczenie się pojęć (kategorii)
¤
Pojęcie
jest definiowane jako generalizacja
wewnątrz klasy bodźców i różnicowanie
pomiędzy klasami bodźców
¤
Klasę bodźców
stanowi zbiór bodźców, które
coś ze sobą łączy (np. kształt, wzajemna relacja,
kontrola reakcji)
¤
Zanim pojęcie zostanie nabyte, muszą zostać
zaprezentowane przykłady tego, czym pojęcie
jest i czym nie jest
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]