[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zajęcia 7
•
Zmniejszanie częstości zachowania
–
Karanie pozytywne
–
Karanie negatywne
–
Plusy i minusy karania
–
Czynniki warunkujące skuteczność karania
–
Karanie w ujęciu Davida Premacka
–
Wygaszanie
–
Koncepcja pędu zachowania
–
Etyczne aspekty stosowania bodźców awersyjnych
–
Model najmniej awersyjnych interwencji
1
Przykłady pierwotnych bodźców karzących
Efekty stosowania kar
• Karanie, jeśli jest zastosowane prawidłowo,
natychmiast tłumi zachowanie
niepoŜądane
• Karanie moŜe przynieść
długotrwały efekt
• Karanie moŜe wywołać efekt
nieodwracalnego
wytłumienia
. Kiedy zastosowana zostanie kara
o maksymalnym nasileniu, zachowanie moŜe
zostać wyeliminowane na zawsze (zazwyczaj tylko
raz wkładamy palec do kontaktu)
• Karanie
moŜe wpłynąć na inne osoby
, poniewaŜ
jego uŜycie redukuje prawdopodobieństwo, Ŝe
będą one naśladować złe zachowania (nie będą
chciały być ukarane)
Skuteczność karania negatywnego
2
Wady i ograniczenia dla stosowania kar
• Karanie moŜe wywołać
silne reakcje emocjonalne
• Karana osoba moŜe stać się agresywna.
Agresja
moŜe być
reaktywna
(atak na kogokolwiek lub
cokolwiek w pobliŜu) lub
sprawcza
(atak na osobę
karzącą, aby przerwać karanie)
• MoŜe wystąpić
negatywne modelowanie
. Karząc
ponosimy ryzyko, Ŝe uczymy, jak karać innych i Ŝe
naleŜy karać innych
• Karany moŜe próbować
uciekać lub unikać
karzących
sytuacji lub ludzi. Jest to powaŜny problem, poniewaŜ
ograniczane są w ten sposób okazje do nawiązania
pozytywnych interakcji i odbiera szansę na
uzyskiwanie wzmocnień pozytywnych po poŜądanych
zachowaniach
Czynniki wpływające na efektywność karania
• Kara powinna pojawiać się
natychmiast
po zachowaniu – im
szybciej, tym lepiej
• Im kara
bardziej intensywna
, tym skuteczniej tłumi zachowanie
niepoŜądane (oczywiście nie powinien to być czynnik
decydujący przy wyborze procedury)
• Karane powinno być
kaŜde pojawienie się zachowania
niepoŜądanego
• NaleŜy zawsze
wzmacniać alternatywne zachowania
poŜądane
• Wprowadzenie
warunkowych bodźców awersyjnych
(np. słowa
„nie”), moŜe pozwolić na szybkie zredukowanie, a następnie
wycofanie procedur karzących
• Kara powinna być wprowadzona moŜliwie
najszybciej w
łańcuchu reakcji
prowadzących do zachowania niepoŜądanego
Skuteczniejsze
kary silniejsze
3
Skuteczniejsze
kary
natychmiastowe
Skuteczniejsze kary każdorazowe
Skuteczniejsze kary wraz z
alternatywami
4
Kary skuteczniejsze, gdy motywacja
słabsza
Karanie w ujęciu Premacka
•
Kolejna z zasad Premacka mówi, że jeśli
człowiek lub zwierzę wykonuje bardziej
prawdopodobne reakcje (robi to, co lubi) i w
konsekwencji musi angażować się w mniej
prawdopodobne reakcje (robić to, na co nie
ma ochoty), to spowoduje to zmniejszenie
częstości angażowania się w ulubioną
czynność
Opis badania Premacka
•
Obiekt badań: cztery (4) samice szczurów rasy
Sprague-Dawley, w wieku około 120 dni na
początku badania. Szczury miały swobodny
dostęp do pokarmu i 23 godzinne warunki
deprywacji wodnej.
•
Aparatura
: w badaniu wykorzystano specjalnie
zmodyfikowane koło aktywności.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]