[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zajęcia 6
¤
Prawidłowości związane ze zwiększaniem częstości
zachowania
Î
Wzmacnianie pozytywne
Î
Wzmacnianie negatywne
¤
Ucieczka
¤
Unikanie
Î
Ewolucja definicji wzmocnienia
¤
Prawo efektu Thorndike’a
¤
Definicja funkcjonalna Skinnera
¤
Teoria redukcji potrzeby i popędu Clarka Hulla
¤
Koncepcja trans-sytuacyjności Paula Meehla
¤
Teoria/zasady Premacka
¤
Teorie nierównowagi/deprywacji reakcji
Î
Układ nagrody – neurofizjologia efektu wzmacniania
Rodzaje wzmocnień
¤
Wzmocnienia pierwotne (naturalne) – np.
pokarm w karmniku
¤
Wzmocnienia wtórne (warunkowe, sztuczne) –
np. dźwięk pokarmu wpadającego do
karmnika
¤
Wzmocnienia wtórne zgeneralizowane – np.
żetony lub pieniądze
1
Wzmacnianie negatywne: ucieczka i unikanie
2
Teorie uczenia reakcji unikania
¤
Teoria dwuczynnikowa (Rescorla i Solomon)
¤
Teoria poznawcza (Seligman i Johnston)
¤
Teoria sprawcza (Sidman i Herrnstein)
Teoria dwuczynnikowa
¤
Oparta jest o połączone działanie
warunkowania klasycznego i instrumentalnego
¤
Teoria ta utrzymuje, że zwierzę początkowo
uczy się reakcji ucieczki od zastosowanego
szoku. Wzmocnieniem jest tu zakończenie
odczuwania bólu
Teoria dwuczynnikowa
¤
Warunkowanie klasyczne powoduje, że
bodziec różnicujący podawany przed szokiem
staje się bodźcem warunkowym
zapowiadającym bodziec bezwarunkowy, czyli
szok elektryczny
¤
Po kilku próbach bodziec warunkowy zaczyna
wywoływać reakcję warunkową: lęk
3
Teoria dwuczynnikowa
¤
Zwierzę zaczyna wykonywać reakcję
instrumentalną już przy prezentacji bodźca
różnicującego, a reakcja ta jest reakcją ucieczki
przed bodźcem wywołującym lęk
¤
Z drugiej strony, ta sama reakcja prowadzi do
uniknięcia bodźca bezwarunkowego (szoku)
Teoria dwuczynnikowa
¤
Teoria dwuczynnikowa mówi więc, że unikanie
to też ucieczka, tyle, że przed bodźcem
warunkowym
¤
Niestety badania wskazują, że po
długotrwałym treningu unikania u zwierząt nie
występują reakcje lękowe
¤
Nie ma zatem podstaw by sądzić, że ucieczka
od bodźca wywołującego lęk podtrzymuje
wykonywanie reakcji unikania
Teoria poznawcza
¤
Akcentuje rolę rozwijających się w trakcie
warunkowania specyficznych „oczekiwań”:
Î
Wykonanie reakcji prowadzi do braku szoku
elektrycznego
Î
Niewykonanie reakcji prowadzi do otrzymania szoku
¤
Wygaszanie jest nieskuteczne, bo każdorazowo
potwierdza się pierwsze z oczekiwań
¤
Konieczne są doświadczenia, które
zakwestionują drugie z oczekiwań: np.
procedura „zatapiania”
4
Teoria sprawcza (teoria jednoczynnikowa)
¤
W przeciwieństwie do poprzednich metod badawczych opartych o
procedury
prób wyodrębnionych
, tutaj mamy do czynienia z
procedurą swobodnych zachowań sprawczych
(
free-operant
avoidance
).
Teoria sprawcza
¤
Jedynym efektem działania zwierzęcia było
włączanie licznika rzadziej podającego szoki
elektryczne, a tym samym zmniejszenie
średniej liczby otrzymanych szoków w trakcie
sesji badawczej
¤
Zwierzęta nie mogły całkowicie uniknąć
szoków, mogły jedynie zmniejszyć ich
częstotliwość
Teoria sprawcza
¤
Badanie pokazało, że dla nauczenia reakcji
unikania:
Î
wystarczy możliwość zmniejszenia częstotliwości
otrzymywanych bodźców awersyjnych, a nie jest
konieczne całkowite ich wyeliminowanie
Î
bodźce dyskryminacyjne nie są niezbędne do
uczenia tej reakcji
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]