[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zajęcia 2
¤
Wprowadzenie do analizy zachowania i jej
poszczególnych części (eksperymentalna,
stosowana i konceptualna analiza zachowania)
¤
Założenia radykalnego behawioryzmu Skinnera
¤
Kontrowersje wokół radykalnego behawioryzmu
¤
Elementy metodologii badań analizy
zachowania
Analiza zachowania (ang.
Behavior
Analysis
)
¤
Kierunek psychologii, w którym
zainteresowanie skierowane jest na
eksperymentalne odkrywanie praw rządzących
zachowaniem i na rozwijanie sposobów ich
praktycznego zastosowania
Twórca kierunku
¤
Burrhus Frederick Skinner (20.03.1904-18.08.1990)
1
Analiza zachowania - podział
Analiza zachowania
Eksperymentalna
analiza zachowania
Stosowana analiza
zachowania
Konceptualna
analiza
zachowania
Analiza zachowania - podział
¤
Eksperymentalna analiza zachowania
(ang.
Experimental Analysis of Behavior
)
¤
badania podstawowe
¤
eksperymenty z udziałem ludzi i zwierząt
¤
formułowanie praw zachowania
¤
Journal of the Experimental Analysis of
Behavior
Analiza zachowania - podział
¤
Stosowana analiza zachowania
(ang.
Applied
Behavior Analysis
)
¤
praktyczne stosowanie praw zachowania
¤
empiryczna weryfikacja ich skuteczności
¤
szeroki obszar działania, np.: zaburzenia rozwoju i
autyzm, działanie pracowników w organizacji,
szkolnictwo i wychowanie, wspomaganie działań
społecznych
¤
Journal of the Applied Behavior Analysis
2
Analiza zachowania - podział
¤
Pojęciowa (teoretyczna, konceptualna) analiza
zachowania
(ang.
Conceptual Analysis of
Behavior
)
¤
rozważania nad podstawami filozoficznymi kierunku
¤
określanie relacji analizy behawioralnej do innych
kierunków psychologii
¤
analiza zagadnień psychologii ogólnej z punktu widzenia
an. behawioralnej
¤
Behavior and Philosophy
;
The Behavior
Analyst
Filozoficzne podstawy – radykalny
behawioryzm
¤
Filozoficzne podstawy kierunku sformułował
B.F. Skinner - tzw. radykalny behawioryzm
¤
Skinner postulował
zastosowanie
paradygmatu nauk przyrodniczych
(
natural
sciences
) do studiowania fenomenów
psychologicznych
Filozoficzne podstawy – radykalny
behawioryzm
¤
Wszystkie fenomeny psychologiczne, włączając
w to tzw. „zdarzenia prywatne” (
private events
),
takie jak myśli i uczucia, podlegają analizie
zachowania;
Î
taka analiza zwiększa możliwość zrozumienia,
przewidywania i, kiedy jest to społecznie pożądane,
kontrolowania tych fenomenów
¤
zatem dla
radykalnego behawiorysty człowiek
jest czymś znacznie więcej, niż niepenetrowalną
czarną skrzynką
3
Filozoficzne podstawy – radykalny
behawioryzm
¤
Szczególne zainteresowanie zachowaniami
swobodnie
wytwarzanymi
(emitowanymi)
przez organizm (w przeciwieństwie do
odruchów
wywoływanych
przez określone
bodźce) – zachowaniami sprawczymi (
operant
behaviors
)
¤
Podstawowa jednostka analizy – relacja
między zachowaniem i jego konsekwencjami –
radykalny behawioryzm nie jest psychologią
bodźca-reakcji (S-R)
Filozoficzne podstawy – radykalny
behawioryzm
¤
Zachowania podlegają kontroli przez wywoływane
przez nie konsekwencje
¤
poziom wykonywania reakcji regulują przeszłe
doświadczenia dotyczące bezpośrednich
konsekwencji zachowania, a nie obecność
bodźców, na które „bezwolny” organizm musi
zareagować w ustalony sposób
¤
człowiek nie jest „zewnątrzsterowny” ale
„historiosterowny” lub „doświadczeniosterowny”
Filozoficzne podstawy – radykalny
behawioryzm
¤
Zachowanie jest tak ważnym, interesującym i
praktycznie znaczącym zjawiskiem, iż
zasługuje na uczynienie z niego
podstawowego przedmiotu poszukiwań
badawczych
¤
Zachowanie – podstawowy i jedyny obszar
badań
4
Filozoficzne podstawy – radykalny
behawioryzm
¤
Badane eksperymentalnie zjawiska i
budowana teoria pozostają na tym samym
poziomie obserwowanych i kontrolowanych
fenomenów.
¤
Zachowania nie redukuje się do poziomu
fizjologii.
¤
Zachowania nie traktuje się jako przejawu
ukrytych, wewnętrznych przyczyn działania
Filozoficzne podstawy – radykalny
behawioryzm
¤
Przyczyny zachowania tkwią w historii
doświadczeń organizmu, dotyczących
konsekwencji, jakie w przeszłości pociągało za
sobą dane zachowanie w określonych
warunkach
Radykalne jest:
¤
twierdzenie, że wszystkie zachowania (także
wewnętrzne) podlegają tym samym prawom
¤
twierdzenie, że myśli, uczucia, itp., nie kierują
naszym zachowaniem, lecz podlegają tym
samym prawom (też są zachowaniem, tylko
wewnętrznym)
¤
twierdzenie, że prawdziwe powody
(przyczyny) zachowania leżą w środowisku (np.
efekt wzmacniania)
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]