[ Pobierz całość w formacie PDF ]
słownictwo młodzieżowe i studenckie, no czyli gwary studenckie to chyba jakie słowa się mówi ;))style: naukowy, publicystyczno- dziennikarski i styl urzędowy,style artystyczny, przemówień, potoczny i religijnyto te wszytskie style - trzeba znać ich cechy tak mniej więcej ;))charakterystyka języka wielkich miast: Krakowa, Poznania, Łodzi i Częstochowydialekty: wielkopolski, małopolski i lšski - tu trzeba znać ich cechy :)))mylę, że podałšm Ci wszystko ;))Raz jeszcze o gwarze uczniowskiejOdpowied na pytanie Gdzie się podziała gwara uczniowska?, zawarte w tytule artykułu pani redaktor Łucji Brzozowskiej w jednym zostatnich numerów Magazynu Wileńskiego (6/2007), wymaga postawienia kilku dodatkowych pytań szczegółowych. Czym jest gwaramłodzieżowa (w polskiej literaturze przedmiotu używa się wymiennie takich terminów jak: żargon, argot, gwary rodowiskowo-zawodowe,socjolekt, slang)? Czy można mówić o gwarze młodzieży polskiej w Wilnie jako o odrębnym wariancie języka?W rozstrzygnięciu tych pytań pomogły mi wyniki badań ankietowych gwary młodzieży polskiej w Wilnie, dokonane na przełomie lat1996/1997. Temat był o tyle interesujšcy, że badania z tego zakresu i na tym terenie nie miały dotšd miejsca (dotychczasowe nosiłyprzede wszystkim charakter historycznojęzykowy i dialektologiczny). Badaniami objšłem stosunkowo zwarte rodowisko młodzieżypolskiej 100 uczniów szkół rednich oraz studentów polonistyki uczelni wyższych w Wilnie (Uniwersytetu Wileńskiego oraz WileńskiegoUniwersytetu Pedagogicznego). Po pierwsze, moim celem było zbadanie stanu wiadomoci językowej młodzieży. Odrębnoci leksykalnychszukałem na podstawie ankiety leksykalnej, sporzšdzonej według siatki Słownika gwary studenckiej (L. Kaczmarek, T. Skubulanka,St. Grabias, Lublin 1994), dostosowanej do warunków i realiów życia szkolnego.Badana młodzież to osoby polilingwalne. Najczęciej deklarowano dobrš znajomoć języka rosyjskiego (92 proc. dobra w mowie,70 proc. dobra w pimie) i na drugim miejscu języka litewskiego (82 proc. dobra w mowie, 57 proc. dobra w pimie). Znajomoćjęzyka rosyjskiego pozostawała zatem nadal duża. Większoć ankietowanych miała rodziców Polaków (86 osób), 6 osób pochodziło zrodzin mieszanych polsko-rosyjskich oraz po 4 osoby z rodzin polsko-litewskich i polsko-białoruskich.Zgromadzony materiał językowy liczył 2.715 jednostek leksykalnych, które zaklasyfikowałem do następujšcych kręgów tematycznych:1. człowiek; 2. częci ciała; 3. cechy fizyczne oraz osoby je posiadajšce; 4. ubiór; 5. czynnoci fizyczne i fizjologiczne;6. cechy psychiczne oraz osoby je posiadajšce; 7. procesy psychiczne; 8. postawa wobec otoczenia; 9. szkoła, nauka;10. organizacja studiów; 11. życie społeczne i kulturalne; 12. koledzy; 13. miłoć; 14. rodzina; 15. życie towarzyskie;16. warunki życia w miecie.Z zestawienia danych liczbowych, dotyczšcych wyróżnionych kręgów tematycznych, wynikło jednoznacznie, że dominujšcš klasšleksykalnš w słownictwie socjolektu młodzieży polskiej w Wilnie okazały się nazwy Częci ciała 489 jednostek leksykalnych, costanowiło 18,01 proc. całoci badanego materiału językowego. Liczne okazało się też słownictwo okrelajšce Cechy fizyczne oraz osobyje posiadajšce (12,15 proc.), a także słownictwo zwišzane ze Szkołš i naukš (11,28 proc.). Dużš grupę stanowiły też nazwy dotyczšceżycia codziennego, reprezentowane przez kręgi tematyczne: Czynnoci fizyczne i fizjologiczne (289 jednostek leksykalnych 10,64 proc.)oraz Ubiór 256 jednostek leksykalnych (9,43 proc.). Skromniej przedstawiało się słownictwo dotyczšce Życia towarzyskiego(4,82 proc.), Warunków życia w miecie (4,53 proc.) oraz Organizacji studiów (3,87 proc.). Marginalne miejsce zajęły natomiast takiekręgi tematyczne jak: Procesy psychiczne (zaledwie 24 jednostki leksykalne, 0,88 proc.) oraz Życie społeczne i kulturalne (1,41 proc.).Kolejnoć poszczególnych kręgów tematycznych ze względu na liczebnoć wraz z przykładami przedstawia się następujšco:1. Częci ciała:głowa: czajnik, kaczan, kapusta, tykwa, dach, kocioł, strych; włosy: kudły, pejsy, priczison, słoma, nitki, wiermiszel, palma, spagetti,zapałki; twarz: morda, roża, pysk, ryj, pajalnik, fejs, charia, maska, klown; oko: margały, lepia, finały, latarki, szparki, szklanki, pijawki,szczeliny; nos: klów, dziób, niuchałka, smarkalnik, snapas, bulba, buldożer, szajba, pomidor; zęby: kłyki, chleboriezki, gryzuny, siekacze;ręka: łapy, nosiłki, szakali; noga: łapci, chodziłki, kulasy, łasty, patyki itd.2. Cechy fizyczne oraz osoby je posiadajšce:wysoki: szłang, długi, drabina, wyżka, sznurek; niski: liliput, karlik, kurdupel, pchła, skrzat, gnomik; gruby: beczka, tusza, balon, sadło,słoń, kołobok, globus, szafa; chudy: szkielet, zapałka, zdychota, chudoba, spiczka, chudol, anemik; młody: malawka, małolat, pastuch,szczeniak, sikun, małoletka; stary: starik, grzyb, próchno, sarkofag, senis itd.3. Szkoła, nauka:uczyć się: kuć, męczyć się; o pilnym uczniu: zauczka, kujon, zubriłka, dzięcioł; lekcje w szkole: męka, piekło, tortury; klasówka,sprawdzian: kontra, pisanka; szkoła: buda, szula, chata, więzienie, klatka, zona, saraj, dziura; dzwonek na przerwę: zbawienie, spasitiel,budzilnik, syrena, złota symfonia; ocena niedostateczna: chaja, cwaja, koł, pała, banan, szajba; dyrektor szkoły: dyrcio, boss, szef;wona (wony) szkolny: informer, komandos, dyżurka, babcia; historia: hista, histra, hista-glista; język polski: polisz, polak itd.4. Czynnoci fizyczne i fizjologiczne:mówić: bazarić, lapnšć, pleć, trelić, brechać, szczekać; plotkować: bałbotać, łechać, raportować, szczekać; narzekać: nyć, jęczeć,gderać, marudzić, burczeć, kwilić, zawodzić; jeć: chawać, chamać, wpychać, wpierdalać, wcinać; pić: buchać, chlać, chlobać, siorbać,drinkować, dundzić; spać: spatku, drychać, chrapać, kimarić; płakać: ryczeć, beczeć, nyć, wyć itd.5. Ubiórodzież: ciuchy, szmaty, łachmany, trapki, szaty, wdzianko; bielizna: sprawa osobista; spodenki, slipy: trusy, majtki, pampersy; stanik,biustonosz: nacycnik, cyckonosz, befynosz, piercionosz, słuchawki; krawat: gałstuk, sielodka, chamut; skarpety: bumerangi, stojaczki,narkotyki, skirputki, smrody, suchary; buty: kamasze, pionierki, traktory, trepy, srajchody, kłumpie, kauczuki, błotniki, gumisie; biżuteria:cacka, błyskotki, brzękadła, paciorki; kosmetyki: farby, mazaniny itd.6. Koledzy:kolega, koleżanka: kumpel, kole, drug, drugan, friend; nielubiany kolega, koleżanka: klizma, mymra, zanuda; przyjanić się z kim: łazić,drużyć, kuligować, koleżankować; powitanie (witanie się): zdarow, labas, salut, hello, ahoj; pożegnanie: czao, bywaj, iki, adiu itd.7. Cechy psychiczne oraz osoby je posiadajšce:sprytny: szczęciarz, lis; wesoły: komik, szutnik, pajac, chochotek, jajowy, bajerowicz; smutny: zanuda, flegma, markotny, nędza; głupi:tępota, bałwan, baran, kuku; zarozumiały: zaznajka, dupek, umnik, wypiędra; pochlebca, fałszywy: lizun, podchalim; donosiciel,oszczerca: stukacz, dzięcioł, jabida, sabaka, skundikas; gadatliwy: bałbatun, baba, brechajła, bełtacz, radio itd.8. Życie towarzyskie:kawiarnia, klub: kafe, kavine; dyskoteka: dyska, potańculki, skiki, skaczki, dyskoplaska; prywatka: tusowka, pjanka, hulanka, burdel,party, orgia; pić alkohol: buchać, chlać, czytać ksišżki; o napoju alkoholowym: jolka, nektar, sznaps; papierosy: cyzy, fajki, paluszki,smoczki; tańczyć: pokiwać się, tanculkać, skaczki itd.9. Warunki życia w miecie:komunikacja autobus: busik, ciskanina; trolejbus: trelik, trolu, limak; pocišg: elektryczka; auto: drynda, bryka, pabieda, kałamyga,kalosa; policja: mintura, zieloni, faraony, ogórki, gliniarze, fary; kociół budynek kocioła: kaplica, modlarnia; ksišdz: ojciec, baćka,więty, pobożnik, tata; cmentarz: mogilnik, grobowisko, odpoczywalnia, grobownia; pienišdze: babki, forsa, baksy, kasa, dolcy, szmal,kapitał itd.10. Człowiek:człowiek: chłop, człek, typ, goć, istota, jeden, szeregowiec, frukt, towar; mężczyzna/chłopiec: facet, dziad, mużyk, boy, frajer, facio,korisz, man/men; kobieta/dziewczyna: baba, facetka, ciołka, dziewka, laska, biksa, krasawica, kiska, rybka, dziwka, krowa, artystka itd.11. Organizacja studiów:uniwersytet: uniwerek, unik, batory, szkoła; student: mšdral, studient; rektor: szef, boroda; dziekan: chrzestny; zajęcia: banaluki,lekcje, męczarnia; stypendium: stypka, pensja; dom akademicki: barak, chata; kolega z pokoju: drużban, pokojowiec, pokojówka;stancja: wypożyczalnia, kwatera; stołówka: chlew, trupiarnia; dziekanat: gniazdo itd.12. Miłoć:sympatia: kiciu, kadra, lubownica, bachuras, chachal, lubimczik; zakochać się: zabujać się, oszaleć; list miłosny: samolocik,walentyna itd.13. Postawa wobec otoczenia:oszukiwać: wykiwać, zalewać; krać: gwizdnšć, zwędzić; dawać łapówkę: błatować, podmazać; bić: brykać, wmazać, odmłucić,kiełbasić; awantura: koncert, cyrk itd.14. Rodzina:rodzice: baćki, pleniaki, sznurki; ojciec: baćka, stary, papasza, tewukas; matka: matula, stara, mamania, mamuka; siostra: sistrucha,mała, sister; brat: bratan, bratok, bratielnik; dom rodzinny: chata, house, kurnik, piekło itd.15. Życie społeczne i kulturalne:kino: cinema, telewizornia; teatr: divadlo, operhouse; muzyka: muzon, bumcyk, melodia; sport: gimna, fizra, tyłkokręcadło, wf show itd.16. Procesy psychicznebać się: trusić, sikać, szugatsa; denerwować się: wkurzyć się, psichować; o zdenerwowanym: nerwny, wkurzony, nerwus itd.Styl naukowy- styl, którym pisane sš dzieła specjalistyczne z różnych dziedzin nauki; funkcjonalna odmiana stylowa języka literac...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]