[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Bezpieczeństwo i higiena pracy z komputerem
Opracowała: mgr inż. Anna Gnacy – Gajdzik
Higiena pracy z komputerem
·
Dobór właściwej rozdzielczości i szybkości odświeżania ekranu monitora -
optymalna rozdzielczość monitora to min. 1024x768 bądź 800x600 punktów
obrazu (pikseli), częstotliwości odświeżania minimum 85 Hz i wyżej (ekran nie
sprawia wtedy wrażenia migotania),
Pamiętajmy, iż możemy pomóc naszym oczom. Pracując z tekstem nie próbujmy wczytywać się w
czcionkę mniejszą niż siedmiopunktowa, a czarne pismo na jasnym tle działa na oczy najłagodniej.
Ważne, abyśmy wiedzieli również, iż wielogodzinne wpatrywanie się w ekran monitora wiąże się ze
zmniejszeniem częstotliwości mrugania (rzadsze zwilżanie powierzchni oka). Grozi to wysychaniem i
zmętnieniem rogówki oka oraz stopniową utratą wzroku.
·
Ustawienie monitora w odległości 50-70 cm od oczu, tyłem do źródła światła
Monitor powinien stać idealnie przed nami: niedopuszczalna jest sytuacja, by trzeba było wykręcać
głowę w bok, żeby spojrzeć na ekran. Odległość monitora od naszych oczu również ma kolosalne
znaczenie. Monitor ustawiony zarówno w zbyt dużej odległości, jak i za blisko naszych oczu powoduje
szybkie męczenie oczu (łzawienie, uczucie pieczenia i szczypania...). Dodatkowo pamiętajmy, aby
środek ekranu znajdował się na wysokości naszej brody. monitory ustawiamy w takich miejscach, aby
nie odbijało się w nich światło naturalne ani światło sztuczne.
Nie ustawiamy monitora na tle okna, naprzeciw okna ani na tle innych jaskrawych obiektów.
Najlepiej, jeśli są ustawione bokiem do okna w odległości, co
najmniej 1m od okna
.
Odległość użytkownika od ekranu powinna wynosić
około 70 cm
(minimalna odległość wynosi od
40 do 50cm).
Górny brzeg ekranu monitora powinien być nieco niżej od poziomu oczu pracownika, ale nie powyżej
tego poziomu.
Odległość pomiędzy sąsiednimi monitorami powinna wynosić minimum
60 cm
.
Osoba pracująca z tyłu monitora powinna znajdować się w odległości,
co najmniej 80 cm
, ale
zalecana odległość
wynosi 130cm
.
Najlepszym rozwiązaniem jest ustawienie monitorów tyłem jeden względem drugiego. Sam monitor
musi mieć możliwość łatwego obracania, przekręcania i przechylania, co umożliwia osiągnięcie
odpowiedniego i najlepszego dla danego operatora kąta widzenia.
·
Dobór monitorów spełniających normy niskiej emisji szkodliwego
promieniowania (MPR
II, TCO 95 lub 99)
Najnowsze monitory zazwyczaj spełniają te normy. Najczęściej symbole uzyskanych certyfikatów
umieszczone są na tylnej ścianie monitorów. Jeśli znajdziesz znak MPR II, TCO 95 lub 99, możesz być
pewien, że Twój monitor spełnia kryteria określonej normy, na przykład stopnia emisji
promieniowania czy energooszczędności.
Jednak nie tylko monitor ma wpływ na nasze zdrowie. Korzystanie z drukarki laserowej również nie
jest bez znaczenia dla naszego organizmu.
W trakcie jej pracy uwalnia się ozon.
Jest to niezwykle
agresywny gaz drażniący błony śluzowe nosa, oczu i krtani. Przypuszcza się, że jest jednym z
1
Bezpieczeństwo i higiena pracy z komputerem
Opracowała: mgr inż. Anna Gnacy – Gajdzik
silniejszych czynników rakotwórczych. Wprawdzie najnowsze drukarki w dużej mierze odfiltrowują
ozon, jednak warto wyłączać drukarki wtedy, gdy się z nich nie korzysta. Eksploatacja starszych
drukarek powinna ściśle wiązać się zasadą wietrzenia pomieszczeń w regularnych odstępach czasu.
Pod wpływem cyrkulacji świeżego powietrza ozon staje się nieszkodliwy.
·
Aktywna przerwa minimum 15 minutowa po około 2 godzinach pracy
(najpóźniej)
Aktywna tzn. odejście od komputera (najlepiej pójście na spacer, spoglądanie przez okno – kolor
zielony ma właściwości kojące dla naszych oczu; wykonanie kilku skłonów, przysiadów,
podskoków...). Nie próbujmy oszukiwać swojego organizmu – odpoczynek jest niezbędny.
Pamiętajmy, pozostanie przy komputerze i zmiana programu przy którym dotąd pracowaliśmy, np.: z
edytora tekstowego na grę komputerową nie jest odpoczynkiem!
Czas przeznaczony na przerwę dla naszego organizmu, przeznaczmy również na dokładne
wywietrzenie pomieszczenia, w którym pracujemy.
·
Ręce powinny być trzymane poziomo na klawiaturze
Blat biurka przy którym pracujemy powinien być tak duży, aby obok prawidłowo ustawionego
monitora, (jednostki centralnej) klawiatury i myszy znalazło się na nim jeszcze miejsce dla naszych
dłoni i nadgarstków. Nie stawiajmy więc klawiatury na brzegu biurka. W trakcie pracy ma to duże
znaczenie dla naszych rąk.
·
Krzesło z regulacją wysokości i odpowiednim oparciem
Krzesło
musi być stabilne. Powinno posiadać podstawę pięcioramienną wyposażoną w kółka.
Powinno posiadać możliwość regulacji wysokości siedziska oraz kąta ustawienia oparcia. Siedzisko
obrotowe o wymiarach płyty siedzeniowej 42 x 42 cm. Płyta siedzeniowa powinna być pokryta grubą
warstwą miękkiego, sprężystego, najlepiej naturalnego materiału. Krzesło musi zapewniać
maksymalną swobodę ruchów.
Krzesło powinno posiadać poręcze, podpórki, aby można było opierać wygodnie łokcie odciążając
kręgosłup oraz mięśnie ramion i karku. Powinno mieć regulowane oparcie i podpierać kręgosłup w
odcinku lędźwiowym.
Oparcie winno mieć 850mm wysokości i 300 mm szerokości a kąt oparcia krzesła nie może ulegać
zmianie pod wpływem ciężaru ciała.
Zakres ruchomości powinien wynosić 5
0
do przodu i do 30
0
do tyłu.
Zalecana głębokość siedziska od 380 do 400mm.
·
Mikroklimat pomieszczenia, temperatura -
wywiera bezpośredni wpływ na
samopoczucie oraz wydajność pracy pracowników.
-
W okresie zimowym temperatura w pomieszczeniach pracy powinna wynosić od 20 do 24
0
C a
latem od 23 do 26
0
C.
-
Jest wskazanym, aby pomieszczenia posiadały klimatyzację.
-
Przy braku klimatyzacji pomieszczenia powinny być często, co 3 - 4 godziny wietrzone,
zwłaszcza w okresie grzewczym.
2
Bezpieczeństwo i higiena pracy z komputerem
Opracowała: mgr inż. Anna Gnacy – Gajdzik
-
W czasie wietrzenia należy unikać powstawania przeciągów. Ruch powietrza nie powinien
przekraczać od 0,1 do 0,15 m/sek.
·
Wilgotność powietrza
- wilgotność powietrza w pomieszczeniu wynosząca powyżej 50%
jest wilgotnością bardzo pożądaną, ponieważ zapobiega wytwarzaniu się nadmiernego
natężenia pola elektrostatycznego w pobliżu komputera.
W okresie zimowym w pomieszczeniach z centralnym ogrzewaniem wilgotność spada do 30% i
potencjał elektrostatyczny ekranu monitora może być szczególnie wysoki. Należy zadbać o
zwiększenie wilgotności powietrza w pomieszczeniach zakładając odpowiednie parowniki.
·
Oświetlenie
- poziom i natężenie oświetlenia regulują Polskie Normy: PN-84/E-02033
„
Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym
”
. Zalecenia międzynarodowe dla oświetlenia
stanowisk komputerowych są uregulowane w normie ISO 924 oraz ISO 8995.
Najkorzystniejszym jest oświetlenie w przedziale od 300lx do 700lx, o równomierności
oświetlenia > 0,65. Bardzo ważnym jest, aby na klawiaturze komputera średnie
natężenie oświetlenia wynosiło 500 lx.
Z pola widzenia pracującego powinny być usunięte wszelkie źródła światła emitujące oświetlenie
silniejsze od monitora. Zalecane jest stosowanie oświetlenia ogólnego, bez doświetlania oświetleniem
miejscowym z względu na powstawanie zjawiska olśnienia.
·
Pomieszczenie
Na 1 stanowisko pracy przy monitorze ekranowym powinno przypadać 6 m
2
powierzchni pokoju o wysokości najmniej 3,3 m.
Jeśli w pomieszczeniu znajduje się więcej niż jeden komputer, poszczególne stanowiska pracy należy
rozmieścić tak, aby minimalna odległość pomiędzy sąsiednimi, równoległymi monitorami wynosiła
60 cm
a odległość pomiędzy tyłem monitora a głową sąsiedniego operatora wynosiła, co
najmniej
80 cm.
Podłoga w pomieszczeniu z komputerami powinna być gładka, bez szczelin, pokryta wykładziną
antyelektrostatyczną. Stanowiska pracy muszą być tak usytuowane, aby zapewniały każdemu
pracownikowi swobodny dostęp do stanowiska pracy.
·
Biurko
Powinno mieć blat o szerokości
minimalnej od 80 do 90 cm a długości minimum od 120 do
160 cm.
Szerokość blatu powinna być na tyle duża, by swobodnie zmieściły się na nim klawiatura,
myszka, podstawka na dokumenty i monitor. Pomiędzy przednią krawędzią blatu biurka a klawiaturą
musi pozostać
od 5 do 10 cm wolnej
przestrzeni na swobodne oparcie dłoni. Wysokość biurka
powinna być dopasowana do naszego wzrostu i powinna posiadać możliwość regulacji wysokości
biurka w zakresie od
65 do 75 cm
.
Istotne znaczenie mają dodatkowe urządzenia wspomagające pracę jak wysięgnik z podstawką na
dokumenty - umieszczany obok monitora, na wysokości oczu operatora i umożliwiający odczyt
dokumentów bez odrywania wzroku od monitora. W razie konieczności zamontowania pod blatem
biurka wysuwanej szuflady na klawiaturę zdecydowanie należy zwrócić uwagą na jej szerokość.
3
Bezpieczeństwo i higiena pracy z komputerem
Opracowała: mgr inż. Anna Gnacy – Gajdzik
Powinna zapewniać wystarczającą ilość miejsca na klawiaturę i myszkę oraz taką głębokość - (około
10 cm wolnego miejsca), aby nadgarstki dłoni swobodnie spoczywały na szufladzie lub
zainstalowanych przed klawiaturą podkładkach.
Wolna przestrzeń pod biurkiem zapewniająca swobodne miejsce dla nóg o szerokości minimum 70cm
i głębokości minimum 60cm.
Pod biurkiem, w miejscu przeznaczonym na nogi, nie powinny być ustawiane pojemniki na papier,
jednostki centralne komputerów, kartony po sprzęcie, ani żaden inny sprzęt ograniczający
pracownikowi swobodne ustawienie nóg.
Monitor lekko
odchylony do tyłu
Prosta sylwetka
Oczy 50-70
cm od ekranu
monitora
Broda mniej więcej
w połowie ekranu
Łokcie na wysokości
klawiatury
Nogi oparte o
podłogę
·
Podnóżek
Nie należy do obowiązkowego i standartowego wyposażenia stanowiska pracy. Jest stosowanym
w momencie wyposażenia stanowisk pracy w biurka, na których są ustawione monitory, które
nie posiadają regulacji wysokości. Podnóżek mając regulowaną wysokość, zapewnia wygodną
pozycję nóg podczas pracy. Minimalne wymiary podnóżka wynoszą 30 x 40 cm a jego kąt
pochylenia powinien być regulowanym w zakresie od 0 do 25
0
. Powinien być pokryty tworzywem
nie powodującym ślizgania się i posiadającego małą przewodność cieplną. Podnóżek jest
rozwiązaniem doraźnym, ale koniecznym do stosowania. Zgodnie z aktualnymi przepisami, jeśli
stopy pracownika nie mogą płasko spoczywać na podłodze, na jego życzenie, stanowisko
powinno być wyposażone w podnóżek.
4
Bezpieczeństwo i higiena pracy z komputerem
Opracowała: mgr inż. Anna Gnacy – Gajdzik
PODSTAWOWE ZASADY WŁAŚCIWEJ PODSTAWY W CZASIE PRACY
-
Trzymać głowę prosto, tak, aby szyja nie była wygięta i nie powodowało to zniekształceń
odcinaka szyjnego kręgosłupa.
-
Opierać się plecami o oparcie krzesła, co zmniejszy zmęczenia kręgosłupa w odcinku
szyjnym. Ramiona powinny zwisać swobodnie. Trzymać łokcie przy sobie lub oparte na
poręczach fotela gdyż nie obciąża to dodatkowo pleców.
-
Siedzieć ergonomicznie - regulować oparcie i wysokość fotela. Klawiaturę ustawić nisko,
aby nie powodować zgięcia rąk w nadgarstkach.
-
Regulować wysokość fotela, pamiętając, aby stopy swobodnie opierały się o podłogę.
Nogi powinny być zgięte w kolanach pod kątem prostym.
-
Stopy trzymać ustawione swobodnie i płasko na podłodze lub na odpowiedniej
podstawce - podnóżku.
-
Stale przysuwać się jak najbliżej do oparcia krzesła, rozwierając jak najszerzej kolana i
opierając się o podłogę cała powierzchnia stóp.
-
Klawiatura powinna być ustawioną na nieślizgającej się powierzchni i w przypadku
wysokości klawiatury większej niż 3 cm, należy wyposażyć ją w odpowiednie podkładki
pod nadgarstki.
-
Głowa prosta, mięśnie karku rozluźnione, broda lekko przygięta do klatki piersiowej.
Siedzisko krzesła powinno zapewnić oparcie do połowy łopatek siedzącego oraz
podpórką lędźwiową.
-
Po każdej godzinie pracy z komputerem, jego użytkownik powinien robić przerwę, w
czasie, której powinien wykonywać ćwiczenia oddechowe, masaż palców rąk, rozluźniać
mięśnie tułowia oraz masować skórę głowy.
Negatywne skutki zdrowotne nieprzestrzegania zasad bhp w trakcie długotrwałej pracy
w pozycji siedzącej przy komputerze:
-
RSI
(Repetitive Strain Injury),
Zespół Cieśni Nadgarstka -
to zespół urazów wynikających
z przeciążenia. Jego objawy to przewlekły ból ramion, przedramion, przegubów dłoni.
Schorzenie to nie jest uznanym za chorobę zawodową. Zapobieganie schorzeniu jest możliwe
przez wykorzystanie na prostą gimnastykę przerw w pracy.
-
Dolegliwości kręgosłupa i pleców
- spowodowane są niewłaściwym urządzeniem i
wyposażeniem stanowiska pracy, ale także samoczynnym przyjmowaniem przez pracowników
niewłaściwej postawy w czasie pracy. Objawami są bóle kręgosłupa, pleców, dyskopatia,
skurcze mięśni nóg oraz skrzywienie kręgosłupa.
-
Impotencja, dolegliwości menstruacyjne i poronienia
- są skutkiem długotrwałej,
pracy przy komputerze, dodatkowo potęgowanej siedzącym trybem życia w domu.
Zapobieganie to bezwzględne przestrzeganie zakazu wykonywania pracy przy monitorze
powyżej 4 godzin/dziennie przez kobiety w ciąży.
-
Podrażnienia skóry i alergie
- wywołuje je kontakt skóry z dodatnio naładowanymi
cząstkami kurzu odpychanymi przez monitory oraz wypychanymi z jednostek centralnych
komputerów przez ich wentylatory w kierunku operatora. Objawami to podrażnienia skóry i
alergie.
-
Podrażnienia błony śluzowej
- podrażnienia śluzówek oczu, nosa, krtani wywoływane
przez reakcję organizmu na zbyt duże stężenie ozonu w powietrzu. Występowanie u osób
zatrudnionych w dużych halach biurowych wyposażonych w drukarki i kopiarki laserowe.
-
Zawroty głowy
- są jednym z najczęściej spotykanych objawów. Są powodowane złym
stanowiskiem pracy i przeciążeniem oczu, stresem oraz długim korzystaniem z okularów VR -
zwłaszcza okularów w metalowych oprawach, ogniskujących promieniowanie.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]