[ Pobierz całość w formacie PDF ]
CZĘŚĆ I
Antropologia
kultury
Zagadnienia
i wybór tekstów
Opracowali:
Grzegorz Godlewski
Leszek Kolankiewicz
Andrzej Mencwel
Mirosław Pęczak
Wstęp i redakcja:
Andrzej Mencwel
WIEDZA
O KULTURZE
Recenzenci
Antonina Kłoskowska
Sław Krzemień-Ojak
Roch Sulima
Projekt okładki
Jakub Rakusa-Suszczewski
Redaktor
Maria Romanow-Broniarek
Redaktor techniczny
Joanna Świętochowska
Korektor
Barbara Galicka
Skład i łamanie
Dariusz Dejnarowicz
Wydano z pomocą finansową Ministerstwa Edukacji Narodowej
©
Copyright by Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2001
&
Bernard Morliacensjusz
2004
ISBN 83-230-9807-2
SPIS
TREŚCI
NOTA WYDAWNICZA
__________________________________________________________________ 7
WSTĘP: WYOBRAŹNIA ANTROPOLOGICZNA
____________________________________________ 9
I. POJĘCIE KULTURY
H
EINRICH
R
ICKERT
,
Człowiek i kultura _____________________________________________________ 21
S
TEFAN
C
ZARNOWSKI
,
Kultura ____________________________________________________________ 24
B
RONISŁAW
M
ALINOWSKI
,
Czym jest kultura? _______________________________________________ 31
P
HILIP
B
AGBY
,
Pojęcie kultury ____________________________________________________________ 43
C
LAUDE
L
ÉVI
-S
TRAUSS
,
Miejsce antropologii wśród nauk społecznych ____________________________ 50
Z
AGADNIENIA
.
L
EKTURY UZUPEŁNIAJĄCE
___________________________________________________ 58
II. WZORY KULTURY
R
UTH
B
ENEDICT
,
Wzory kultury___________________________________________________________ 61
F
LORIAN
Z
NANIECKI
,
Wzorce i normy ______________________________________________________ 76
Z
AGADNIENIA
.
L
EKTURY UZUPEŁNIAJĄCE
___________________________________________________ 86
III. CZAS
M
IRCEA
E
LIADE
,
Czas święty i mity ________________________________________________________ 89
A
RON
G
URIEWICZ
,
„Cóż to jest... czas?” ____________________________________________________ 98
F
RANCIS
C.
H
ABER
,
Darwinowska rewolucja w pojęciu czasu___________________________________ 109
Z
AGADNIENIA
.
L
EKTURY UZUPEŁNIAJĄCE
__________________________________________________ 118
IV. PRZESTRZEŃ
M
IRCEA
E
LIADE
,
Święty obszar i sakralizacja świata __________________________________________ 121
Y
I
-F
U
T
UAN
,
Ciało,
relacje międzyludzkie i wartości przestrzenne _______________________________ 129
E
DWARD
T.
H
ALL
,
Ukryty wymiar ________________________________________________________ 138
Z
AGADNIENIA
.
L
EKTURY UZUPEŁNIAJĄCE
__________________________________________________ 153
3
V. CIAŁO
M
ARCEL
M
AUSS
,
Sposoby posługiwania się ciałem ___________________________________________ 156
A
NTONI
K
ĘPIŃSKI
,
Twarz, ręka___________________________________________________________ 166
N
ORBERT
E
LIAS
,
O zachowaniu w sypialni _________________________________________________ 176
Z
AGADNIENIA
.
L
EKTURY UZUPEŁNIAJĄCE
__________________________________________________ 184
VI. OSOBA — OSOBOWOŚĆ — CHARAKTER SPOŁECZNY
M
ARCEL
M
AUSS
,
Pojęcie osoby pojęcie „ja” ________________________________________________ 187
S
IGMUND
F
REUD
,
Ego
i
id
_______________________________________________________________ 194
T
ALCOTT
P
ARSONS
,
Osobowość a system społeczny __________________________________________ 205
E
RICH
F
ROMM
,
Charakter a proces społeczny________________________________________________ 211
Z
AGADNIENIA
.
L
EKTURY UZUPEŁNIAJĄCE
__________________________________________________ 219
VII. MAŁŻEŃSTWO — RODZINA — POKREWIEŃSTWO
B
RONISŁAW
M
ALINOWSKI
,
Małżeństwo, pokrewieństwo_______________________________________ 222
C
LAUDE
L
ÉVI
-S
TRAUSS
,
Rodzina _________________________________________________________ 249
Z
AGADNIENIA
.
L
EKTURY UZUPEŁNIAJĄCE
__________________________________________________ 264
VIII. PIERWOTNE ZWIĄZKI SPOŁECZNE
F
ERDINAND
T
ÖNNIES
,
Teoria wspólnoty____________________________________________________ 267
C
HARLES
H
ORTON
C
OOLEY
,
Grupy pierwotne _______________________________________________ 272
E
DWARD
A.
S
HILS
,
Pierwotne związki społeczne _____________________________________________ 278
R
ICHARD
H
OGGART
,
„Oni” i my__________________________________________________________ 286
Z
AGADNIENIA
.
L
EKTURY UZUPEŁNIAJĄCE
__________________________________________________ 293
IX. KULTURA TRADYCYJNA
L
UCIEN
L
ÉVY
-B
RUHL
,
Partycypacja mistyczna ______________________________________________ 296
W
ŁODZIMIERZ
P
AWLUCZUK
,
Ludowa „ontologia” i „technologia” _______________________________ 308
K
AZIMIERZ
D
OBROWOLSKI
,
Chłopska kultura tradycyjna ______________________________________ 314
S
TANISŁAW
V
INCENZ
,
Mała Itaka _________________________________________________________ 324
Z
AGADNIENIA
.
L
EKTURY UZUPEŁNIAJĄCE
__________________________________________________ 330
4
X. KULTURA SZLACHECKA
M
ARC
B
LOCH
,
Społeczeństwo feudalne ____________________________________________________ 333
R
ICHARD
W
ILLIAM
S
OUTHERN
,
Szlachta ___________________________________________________ 341
M
ARIA
O
SSOWSKA
,
Rycerz w Średniowieczu _______________________________________________ 345
Z
AGADNIENIA
.
L
EKTURY UZUPEŁNIAJĄCE
__________________________________________________ 358
XI. KULTURA MIESZCZAŃSKA
P
AUL
H
AZARD
,
Bourgeois
_______________________________________________________________ 361
I
AN
W
ATT
,
Robinson Kruzoe — homo
oeconomicus
__________________________________________ 364
M
ARIA
O
SSOWSKA
,
Klasyczny model moralności mieszczańskiej: Beniamin Franklin________________ 370
M
AX
W
EBER
,
Racjonalność kapitalistyczna _________________________________________________ 378
A
RNOLD
H
AUSER
,
Balzak _______________________________________________________________ 384
Z
AGADNIENIA
.
L
EKTURY UZUPEŁNIAJĄCE
__________________________________________________ 388
XII. KULTURA MASOWA
J
OSÉ
O
RTEGA Y
G
ASSET
,
Bunt mas________________________________________________________ 391
D
WIGHT
M
ACDONALD
,
Teoria kultury masowej______________________________________________ 400
E
DGAR
M
ORIN
,
Kultura czasu wolnego ____________________________________________________ 410
A
NTONINA
K
ŁOSKOWSKA
,
Homogenizacja _________________________________________________ 417
Z
AGADNIENIA
.
L
EKTURY UZUPEŁNIAJĄCE
__________________________________________________ 428
XIII. ALTERNATYWY
H
ENRY
D
AVID
T
HOREAU
,
Gdzie żyłem i po co_______________________________________________ 431
E
DWARD
A
BRAMOWSKI
,
Związki przyjaźni _________________________________________________ 437
A
NTONIN
A
RTAUD
,
Teatr okrucieństwa ____________________________________________________ 440
R
OLAND
D
AVID
L
AING
,
Doświadczenie transcendentalne ______________________________________ 444
J
ERZY
G
ROTOWSKI
,
Święto ______________________________________________________________ 449
J
OSEPH
B
EUYS
,
Każdy artystą____________________________________________________________ 455
Z
AGADNIENIA
.
L
EKTURY UZUPEŁNIAJĄCE
__________________________________________________ 459
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]