[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Egzamin maturalny z jêzyka polskiego– maj 2002Arkusz III1MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA IIITemat 1.Ró¿ne literackie wersje mitu o Narcyzie.OwidiuszMetamorfozy(fragm.Baño Narcyzie),Maria Pawlikowska-JasnorzewskaNarcyz– analiza i interpretacja porównawcza.I.ROZWINIÊCIE TEMATU (mo¿na przyznaæ 51 punktów)Metamorfozy(fragm.Bañ o Narcyzie)Punktacja: 0 lub 3Mit o Narcyzie (literacki wzorzec):1.bohater: myliwiec z Beocji, zakochany we w³asnym odbiciu w wodzie,32.zdarzenia: Narcyz, odkrywszy cielesn¹ doskona³oæ odbicia, pragnie jego bliskoci,33. idea: tragizm Narcyza:33.1. w mi³oæ Narcyza wpisana jest niemo¿liwoæ jej spe³nienia (odbicie jest tylkoz³ud¹ oczu, mi³oæ jest k³amliwa),33.2. mi³oæ odrywa go od fizycznej rzeczywistoci (nie zapragnie ju¿ ani jedzenia, ani snu),33.3. woli cierpieæ ni¿ utraciæ mo¿liwoæ widzenia doskona³ej z³udy (skazany na cierpienie),3Kszta³t literacki:4. utwór epicki,35. 3-osobowa narracja (relacja),36.baniowoæ wiata przedstawionego (próba interpretacji tytu³u):36.1. za wskazanie co najmniej jednego argumentu3np.:−poetyckoæ opisu,−idealizacja bohatera (opis wygl¹du),7.wysoki (bogaty) styl, podkrelaj¹cy idealizacjê wiata przedstawionego:37.1. za wskazanie co najmniej jednej cechy stylu3−emocjonalnoæ narracji i wypowiedzi bohatera (wykrzyknienia, zapytania apostrofy dos³uchaczy),−hiperboliczne porównania i metafory,−liczne epitety,−wyliczenia,−animizacje i personifikacje,−paralelizm sk³adniowy,−zestawienia z bogami greckimi.NarcyzReinterpretacja mitu:8.historia mityczna zaznaczona wprost w tytule (znajomoæ mitu–niezbêdny kontekst),9.sytuacja liryczna: m³odzieniec przegl¹da siê w wodzie,10.motyw zakochania siê w sobie (m³odzieñczoæ, zapatrzenie),11. koloryt lokalny - sadzawka zamiast jeziora, rozmaryny,12. idea: próba odnalezienia w sobie przyczyn odrzucenia przez innych (motyw alienacji,osamotnienia),13. konteksty:13.1. mo¿liwy: teoria psychoanalizy,13.2. inne (np. malarskie, literackie),Kszta³t literacki:14. utwór liryczny (liryka roli),15. 1-osobowawypowied (liryka wyznania),16. miniatura poetycka (czterowiersz),17.zwiêz³oæ, lapidarnoæ (jedno zdanie, oszczêdnoæ s³ów),18.dramatyzm uczuæ bohatera lirycznegooddany przez:18.1. za wskazanie co najmniej jednej cechy tekstu−forma wiersza - pytanie retoryczne,−bohater liryczny to zarazem adresat pytania,3333333333332Egzamin maturalny z jêzyka polskiego– maj 2002Arkusz IIIkontrast miêdzy obrazem z ww. 1 i 2 (portret jakby wyodrêbniony przez naturê– oprawaz rolin; pogodna kolorystyka) a dramatyzowan¹ puent¹,−³¹czenie stylu poetyckiego i potocznego.19.Podsumowanie (powinno uwzglêdniaæ ró¿nice miêdzy zapisem mitu (Owidiusz)i jegoreinterpretacj¹ (Pawlikowska-Jasnorzewska), a tak¿e funkcjonalne okrelenie ró¿nic w kszta³tachliterackich obu utworów. Mo¿na równie¿ odnieæ siê do obecnoci w kulturze mitu o Narcyzie.np.: W utworze Owidiusza mit jest metaforycznym zapisem wyobra¿eño ludzkiej naturze(o zapatrzeniu cz³owieka w siebie, têsknocie za w³asn¹ doskona³oci¹). M. Pawlikowska-Jasnorzewska zreinterpretowa³a mit, który sta³ siê pretekstem dla ukazania sugestywnegowizerunku samotnego cz³owieka, dramatycznie prze¿ywaj¹cegoodrzucenie go przez innych.319.1 za pog³êbienie wniosku3np. OwidiuszGatunkiem literackim, w naturalny sposób przystaj¹cym do metaforycznego charakteru mitu,jest bañ. Mit ten funkcjonuje w póniejszej kulturze jako topos, jest ród³em pojêæokrelaj¹cych cz³owieka (narcyzm).M. Pawlikowska –Jasnorzewska pos³u¿y³a siê form¹ poetyckiego skrótu, nadaj¹c szczególneznaczenie puencie, odwo³a³a siê g³ównie do emocji czytelników.Uwaga:istnieje mo¿liwoæ innego zinterpretowaniawiersza Pawlikowskiej Jasnorzewskiej,np. jako ironicznej wypowiedzi o narcystycznym m³odzieñcu, tak zakochanym w sobie, ¿e a¿zg³aszaj¹cym pretensjê do wiata (do innych, a nie do siebie) o to, ¿e wiat go nie kocha.II.KOMPOZYCJA (10 punktów)−podporz¹dkowana zamys³owi interpretacyjnemu, funkcjonalnemu wobec tematu, spójnawewnêtrznie, przejrzysta i logiczna; pe³na konsekwencja w uk³adzie graficznym,10−uporz¹dkowana wed³ug przyjêtego kryterium, spójna; graficzne wyodrêbnienieg³ównych czêci.5III.STYL (10 punktów)−jasny, ¿ywy, swobodny, zgodny z zastosowan¹ form¹ wypowiedzi; urozmaicona leksyka,10−zgodny z zastosowan¹ form¹ wypowiedzi, na ogó³ jasny, wystarczaj¹caleksyka.5IV.JÊZYK (21 punktów)−poprawna, urozmaiconask³adnia i frazeologia, zgodna z norm¹ fleksja i ortografia,rzadko pojawiaj¹ce siê b³êdy interpunkcyjne,21−poprawna, urozmaicona sk³adnia i frazeologia, zgodna z norm¹ fleksja,sporadycznie pojawiaj¹ce siê b³êdy ortograficzne i interpunkcyjne,10−w wiêkszoci poprawna sk³adnia i frazeologia, zgodna z norm¹ fleksja, nieliczne usterkileksykalne oraz nieliczne b³êdy ortograficzne i interpunkcyjne.5V.SZCZEGÓLNE WALORY PRACY (8 punktów)(4x2)8−Egzamin maturalny z jêzyka polskiego– maj 2002Arkusz III3Temat 2.Dwie lekcje ³aciny. Porównaj sposoby ich przedstawienia we fragmentachFerdydurkeWitolda Gombrowicza iLekcji ³acinyZbigniewa Herberta.I.ROZWINIÊCIE TEMATU (mo¿na przyznaæ maksymalnie 51 punktów)FerdydurkePunktacja: 0 lub 3331. karykaturalna (groteskowa) sylwetka nauczyciela:1.1. za wskazanie co najmniej jednego argumentu−przesadnie uwydatniaj¹ce siê charakterystyczne cechy wygl¹du i usposobienia(siwy staruszek z purchawk¹ na nosie, przyjazny, ufny, pogodny, szczerzezmartwionyniewiedz¹ uczniów),−niemal równoczesne martwienie siê i rozpromienianie (naiwny, coraz bardziej ufny),−przekonanie (manifestuj¹ce siê entuzjazmem), ¿e teoretyczny problem gramatycznyjest wa¿ny dla wszechstronnego rozwoju uczniów,−pewnoæ, ¿e z racji wykonywanego zawodu nale¿y mu siê pos³uszeñstwo(jeli ja mówiê, ¿e wzbogaca, to wzbogaca),2.kontrast miêdzy wygl¹dem i zachowaniem nauczyciela (poczciwoæ) a reakcj¹ uczniów(milczenie, paniczny strach),3.kontrast miêdzy rang¹ przywo³anego dzie³a (Cezara) a spraw¹, w której mia³o byæargumentem,4.kontrast miêdzy wiar¹ nauczyciela w sens w³asnych dzia³añ a buntem zrozpaczonegoGa³kiewicza,5.ca³kowita niewiedza uczniów;6.groteska realizuj¹ca siê w jêzyku6.1. za wskazanie co najmniej dwóch rodków−nagromadzenie zdrobnieñ (np.cz³owieczek, go³¹bek, paciorek),−nagromadzenie wyrazów ³aciñskich,−nagromadzenie powtórzeñ w jêzyku nauczyciela (omieszenie typowegonauczycielskiego nawyku),−s³ownictwo rodowiskowe (np.postawi³ mu kica, sztyk),−hiperboliczne epitety (np.nadzwyczaj przyjazny),−s³ownictwo w narracji dyskredytuj¹ce bohatera (np.uroi³ sobie),−znacz¹ce, ¿artobliwe nazwiska uczniów,−ekspresyjna sk³adnia (pytania i wykrzyknienia),−kontrastmiêdzy uroczystym stylem nauczyciela (np.brata z myl¹ staro¿ytn¹,objawi³y mistycznie wszystkie bogactwa antycznego wiata)a jêzykiem Ga³kiewicza(np.Tra, la, la, mama, ciocia),−kontrast miêdzy wysokim stylem narracji (szyk przestawny, archaizowane s³ownictwo)a codzienn¹ (potoczn¹) sytuacj¹,−narracja 3-osobowaw dystansie wobec wiata przedstawionego;Lekcja ³aciny7.dostojna, pe³na powagi sylwetka nauczyciela:7.1. za wskazanie co najmniej jednego argumentu−postêpowanie wobec uczniów (pierwsza lekcja, ró¿ne odcienie gniewu, tyrada,dyscyplina na lekcji, dwóje),−zrozumienie dla ich lêków (roz³adowuje napiêcie, pozwalaj¹cryczeæ),−widzenie go przez uczniów (uosobienie mêskoci, Rzymianin w todze,wódz – poczucie respektu);8. stopniowanietrudnoci i wa¿noci problemów jako zasada pedagogiczna,9.wymaganie uczciwoci (oszustwo hañbi),10.wskazywanie w staro¿ytnoci wzorów postaw i zachowañ kszta³tuj¹cychcharaktery uczniów,11.fascynacja uczniów jêzykiem i kultur¹ staro¿ytnegoRzymu (nagroda: poznanie poezjiKatullusa i Horacego),3333333333334Egzamin maturalny z jêzyka polskiego– maj 2002Arkusz III12. sposób mówienia o nauczycielu:za wskazanie co najmniej jednego rodka jêzykowego maksymalnie3−uroczyste s³ownictwo (np.wkroczy³, lustrowa³, m³odzieñcy),−porównanie do dowódcy,13.refleksja ucznia po latach (uczenie siê ³aciny- trudna, systematyczna praca,æwicz¹caumys³, kszta³tuj¹ca charakter),314. rozpoznanie konwencji wspomnienia:314.1. za wskazanie co najmniej jednego argumentu3−pamiêtam dobrze,−narracja personalna (1 os. l. mn.),−narracja w imieniu zbiorowoci (1 os. lp.),−czasownikiw czasie przesz³ym,−styl, ³¹cz¹cy sformu³owania poetyckie (np.p³ynêlimy w niespokojne sny szkolne,wspania³e jak portyki, d³ugie jak bezsenne noce)z potocznymi(np.ryczeæ na ca³e gard³o, dwóje sypa³y siê gêsto),−elementy humoru;15. Podsumowanie(powinno dotyczyæ ró¿nic w przedstawieniu lekcji ³aciny i wyjaniaæ powodyzró¿nicowania).np.:Ró¿ne sposoby mówienia i typy narracji w porównywanych tekstach pos³u¿y³y stworzeniukrañcowo ró¿nych obrazów szko³y. Gombrowicz zdemaskowa³ j¹ jako instytucjê nie s³u¿¹c¹rzeczywistemu kszta³ceniu uczniów, oderwan¹ od ¿ycia, sformalizowan¹; Herbert z perspektywyczasu ukaza³ j¹ jako ostojê kultury i cywilizacji.315.1. za pog³êbione wnioski316. dostrze¿enie roli puenty wFerdydurke(zagra¿aj¹ca powszechna niemo¿noæ)317. dostrze¿enie roli puenty wLekcji ³aciny(przeciwstawienie poezji ³aciñskiej i wkroczeniabarbarzyñców)3II.KOMPOZYCJA (10 punktów)−podporz¹dkowana zamys³owi interpretacyjnemu, funkcjonalnemu wobec tematu, spójnawewnêtrznie, przejrzysta i logiczna; pe³na konsekwencja w uk³adzie graficznym,10−uporz¹dkowana wed³ug przyjêtego kryterium, spójna; graficzne wyodrêbnienieg³ównych czêci.5III.STYL (10 punktów)−jasny, ¿ywy, swobodny, zgodny z zastosowan¹ form¹ wypowiedzi; urozmaicona leksyka,10−zgodny z zastosowan¹ form¹ wypowiedzi, na ogó³ jasny, wystarczaj¹caleksyka.5IV.JÊZYK (21 punktów)−poprawna, urozmaicona sk³adnia i frazeologia, zgodna z norm¹ fleksja i ortografia,rzadko pojawiaj¹ce siê b³êdy interpunkcyjne,21−poprawna, urozmaicona sk³adnia i frazeologia, zgodna z norm¹ fleksja,sporadycznie pojawiaj¹ce siê b³êdy ortograficzne i interpunkcyjne,10−w wiêkszoci poprawna sk³adnia i frazeologia, zgodna z norm¹ fleksja,nieliczne usterkileksykalne oraz nieliczne b³êdy ortograficzne i interpunkcyjne.5V.SZCZEGÓLNE WALORY PRACY (8 punktów)(4x2)8
[ Pobierz całość w formacie PDF ]