[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Miejsce
na naklejkę
z kodem szkoły
dysleksja
MHI-R1A1P-062
EGZAMIN MATURALNY
Z HISTORII
Arkusz II
POZIOM ROZSZERZONY
Czas pracy 150 minut
ARKUSZ II
MAJ
ROK 2006
Instrukcja dla zdającego
1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 21 stron (zadania
35 – 53). Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu
nadzorującego egzamin.
2. Arkusz zawiera dwie części. Część pierwsza arkusza wymaga
analizy materiałów źródłowych, a część druga napisania
krótkiego wypracowania na jeden z podanych tematów.
3. Czynności zaplanuj tak, aby możliwe było rozwiązanie zadań
z obu części arkusza w ciągu 150 minut.
4. Rozwiązania zadań zamieść w miejscu na to przeznaczonym.
5. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
6. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
7. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
8. Wypełnij tę część karty odpowiedzi, którą koduje zdający.
Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej
dla egzaminatora.
9. Na karcie odpowiedzi wpisz swoją datę urodzenia i PESEL.
Zamaluj pola odpowiadające cyfrom numeru PESEL. Błędne
zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz właściwe.
Za rozwiązanie
wszystkich zadań
można otrzymać
łącznie
50 punktów
Życzymy powodzenia!
Wypełnia zdający przed
rozpoczęciem pracy
KOD
ZDAJĄCEGO
PESEL ZDAJĄCEGO
2
Egzamin maturalny z historii
Miasta europejskie od starożytności do czasów współczesnych
CZĘŚĆ I: MIASTA W STAROŻYTNOŚCI
Źródło A
Arystoteles,
Polityka
przekł. L. Piotrowicz, Kraków 1964,
księga VII
,
Rozdział V
, s. 298 i
Rozdział X
, s. 312 - 313 i 214
Jeżeli miasto ma mieć zapewnione położenie, jakiego by sobie życzyć należało, to
musi ono być dobrze położone zarówno w stosunku do lądu, jak i do morza. Chodzi tu
o jeden podany [...] wzgląd: miasto dla celów wzajemnej pomocy musi mieć ścisłą łączność
z wszystkimi miejscowościami kraju. Dalszy wzgląd dotyczy wygodnego przewozu
zbieranych plonów [...].
Przy budowie domów prywatnych uchodzi za rzecz piękniejszą i odpowiedniejszą
ze względów praktycznych, jeśli są one rozmieszczone w linii prostej, wedle nowego sposobu
budowania Hippodamosa *[...].
Żądać, by miast nie otaczać murami, to tak, jakby szukać dogodnego do napaści
położenia [...], a mury muszą być w odpowiednich miejscach zaopatrzone w strażnice i wieże.
Natomiast przybytki poświęcone czci bogów i najprzedniejsze budynki, w których
władze spożywają posiłki, najwygodniej jest pomieścić na odpowiednim miejscu razem [...].
Właściwe to będzie takie miejsce, które dostatecznie uwidocznia przeznaczenie budowli,
a obronnością przewyższa sąsiednie części miasta.
Poniżej tego miejsca dobrze jest urządzić plac rynkowy [...].
*Hippodamos z Miletu (V w. p. n. e.), architekt w Atenach z czasów Peryklesa, ustalił kanon greckiej
urbanistyki. Sławę zawdzięczał wprowadzeniu regularnego planu miasta z centralnie usytuowaną agorą
i prostokątną siecią ulic zorientowanych według stron świata.
Źródło B
Plan miasta
N. Davies,
Europa. Rozprawa historyka z historią,
Kraków 1998, s. 240
Arkusz II
Egzamin maturalny z historii
3
CZĘŚĆ II: MIASTA W DOBIE RENESANSU
Źródło C
Plany miast: Palma Nuova i Zamość
a. Palma Nuova, plan miasta włoskiego architekta V. Scamozziego, wybudowanego we Włoszech w końcu XVI w. [w:] J. Wróbel,
Odnaleźć przeszłość. Od starożytności do 1815 r.
, Warszawa 2002, s. 258
b. Zamość, miasto zaprojektowane w 1570 r. przez włoskiego architekta Bernarda Morando [w:] T. Cegielski, K. Zielińska,
Historia.
Dzieje nowożytne. Podręcznik dla szkół średnich klasy II liceum ogólnokształcącego
, Warszawa 1991, s. 95
a. Palma Nuova
b. Zamość
Arkusz II
4
Egzamin maturalny z historii
Źródło D
Ratusz w Poznaniu
pierwotnie gotycki, przebudowany w latach 1550-1561 w stylu renesansowym przez Jana Baptystę Quadro z Lugano
Źródło E
Antwerpia w XVI w.
Lodovico Guiccardini,
Description de tout le Pays-Bas
, Anwers 1568 [w:]
Teksty źródłowe do nauki historii w szkole,
Nr 14,
Odrodzenie
,
opr. L. Szczucki, J. Tazbir, Warszawa 1960, s. 3
Miasto utrzymuje się głównie z handlu i swój dobrobyt oraz sławę w znacznej mierze
zawdzięcza cudzoziemskim kupcom. [...] w Antwerpii zamieszkuje stale ponad 1000 kupców,
należących do sześciu różnych narodowości i przebywających w tym mieście tak w czasie
wojny, jak i pokoju. Wśród kupców tych są także główni agenci zagranicznych kupców:
Niemcy, Duńczycy z Hanzeatami, Włosi, Hiszpanie, Anglicy i Portugalczycy [...]. Miejscowi
i przyjezdni kupcy dokonują tu ogromnych transakcji finansowych, tak z wekslami
i zastawami, jak i z towarami [...]
Arkusz II
Egzamin maturalny z historii
5
Źródło F
Gdańsk w 1568 r.
Relacja o stanie Polski złożona papieżowi Piusowi V przez nuncjusza jego Fulwiusza Ruggieri u dworu Zygmunta Augusta roku 1568
[w:] M. Ferenc, Epoka nowożytna. Teksty źródłowe. Tematy lekcji i zagadnienia do historii w szkole średniej, s. 88-89
Fulwiusz Ruggieri nuncjusz papieski w Polsce w latach 1566-1568
Całe atoli handlu [...] skupienie jest w Gdańsku, porcie nad Morzem Bałtyckim,
należącym do króla polskiego. W miesiącu sierpniu odbywa się tu wielki jarmark od św.
Dominika czternaście dni i dłużej trwający, na który zbierają się Niemcy, Francuzi,
Flamandy, Anglicy, [...] i wtedy zawija do portu przeszło 400 okrętów naładowanych winem
francuskim i hiszpańskim, jedwabiem, oliwą, [...]. Zastają w Gdańsku magazyny pełne
pszenicy, żyta i innego zboża, lnu, konopi, wosku, miodu, potażu
1
, drzewa do budowy,
solonej wołowiny i innych drobniejszych rzeczy [...] Zboże zaś i inne płody zbywające dla
potrzeb krajowych spławiają do Gdańska na wiosnę i przedają hurtem kupcom gdańskim [...]
a że oni tylko sami mogą prowadzić ten handel, są niezmiernie bogaci [...].
Źródło G
Kraków w 1595 r.
Diariusz legacji Henryka Gaetano
w Polsce z 1595 roku
[w:]
Teksty źródłowe do nauki historii w szkole
, nr 19,
Miasta w Polsce w XVI –
XVIII w
. opr. W. Szczygielski, s. 15-16
Henryk Gaetano (1550 – 1599), kardynał włoski, legat papieski w Polsce
Miasto Kraków nie jest zbyt wielkie, formy prawie okrągłej, w godzinie je obejść
można. Otaczają je mury i baszty, okolone fosy [gdy potrzeba] napełnione być mogą wodą.
[...] Domy wewnątrz są wszystkie z kamienia lub cegły, lecz po większej części pokryte
gontami. Jest w nim wiele pięknych kościołów [...] w środku prawie samego miasta jest
niezmierny plac czworograniasty, ten gdyby był uwolnionym z zawalających go klitek,
okazałby się większym jak Piazza Navona
2
. [...]Cały prawie plac zajęty jest ławkami
i kramami drewnianymi, gdzie znajdziesz rozmaitych rzemieślników żelaza, tandety, szkła,
owoce, leguminy, ogrodowiny i inne rzeczy do jedzenia.[...]
Na górze przy kościele św. Stanisława stoi pałac królewski, obszerny i piękny [...].
Nie schodzi Krakowowi na kupcach po większej części cudzoziemcach. Ci handlują
nie tylko tym co kraj wydaje, lecz wszystkimi zagranicznymi płodami, tak surowymi, jako też
wyrabianymi, wszystkim na koniec co do najwykwintniejszego zbytku służyć może.
Znajdziesz bogate domy kupców włoskich, francuskich, angielskich, [...]. Towary
sprowadzane wodą z Gdańska. Nie rozumiem żeby było drugie miasto tak obficie opatrzone
we wszystko, jak Kraków i sprawiedliwie jest tu dawne przysłowie, iż gdyby nie było Rzymu,
tedyby Kraków był Rzymem.
CZĘŚĆ III: MIASTA W WIEKU PARY, WĘGLA I STALI (XIX W.)
Źródło H
Rozwój Łodzi jako centrum przemysłu bawełnianego w Królestwie Polskim
Z raportu prezydenta m. Łodzi do gubernatora cywilnego warszawskiego
z dn. 27 marca 1858 roku [w:]
Teksty źródłowe do nauki
historii w
szkole,
Nr 32,
Początki przemysłu i klasy robotniczej w Królestwie Polskim (1815-1870)
, opr. G. Missalowa, Warszawa 1961,
s. 9-10
Nędzna dawniej mieścina zabudowana nędzniejszymi jeszcze kilkudziesięcioma
chatami, zamieszkała przez samych rolników, z upływem lat 36 zmieniła się w pierwsze
po Warszawie miasto, a mieszcząc w sobie wszystkich oddziałów fabryki i rękodzielnie stała
1
Potaż – węglan potasu, drobny proszek stosowany do wyrobu szkła, mydła, środków piorących
oraz w farbiarstwie.
2
Piazza Navona – jeden z najokazalszych placów w Rzymie.
Arkusz II
[ Pobierz całość w formacie PDF ]